Σάββατο 17 Αυγούστου 2024

τὸ ἄλλο μηδὲν

 

Στέλιος Φαϊτάκης



    Ὅταν ταυτιστεῖ μέσα σου τὸ εἶναι μὲ τὸ μὴ εἶναι, ἐλευθερώνεσαι ἀπὸ τὴ φυλακὴ τῆς ὑπάρξεως καὶ ὁδεύεις στὴν ἐλευθερία τοῦ ὑπὲρ εἶναι. […] Κινεῖσαι ἐλεύθερα στὴν εὐρυχωρία τῆς ἀνυπαρξίας, ἀναπτυσσόμενος μέσα στὴν καινὴ πολιτεία τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. […] Τελικὰ σὲ ἐνθουσιάζουν οἱ ἀνύπαρκτοι, ὡς πανελεύθεροι καὶ μεγάλοι ποὺ δὲν ἔχουν καμμιὰ ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό τους. […] Αὐτοὶ εἶναι οἱ μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες (Β´ Κορ. 6, 10). Εἶναι οἱ μὴ ὄντες. […] Θεώρησαν τὸν ἑαυτό τους καὶ θεωρήθηκαν ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὡς μὴ ὄντες. Καὶ στὴν ἡσυχία τῆς ἀνυπαρξίας (δηλαδὴ στὴν εὐρυχωρία τῆς ὄντως ὑπάρξεως) ἦλθε ὁ ὑπὲρ Ὢν καὶ τοὺς γέμισε τὴν ψυχὴ μὲ τὴν εὐλογία τῆς παρουσίας Του.

[…] Τὸ ξεπέρασμα πάντων ποὺ φέρνει στὸ φῶς τῆς ἐλευθερίας εἶναι δῶρο ποὺ ἀπολαμβάνουν κάποιοι ταπεινοὶ καὶ μὴ ὄντες, γιατὶ ἀπέκτησαν διὰ τῆς χάριτος τὴ δυνατότητα νὰ περνοῦν ἀπαρατήρητοι ὡς ἄνθρωποι μὴ ἐλθόντες εἰς τὸ εἶναι.

 

 

Ἀρχιμ. Βασιλείου [Γοντικάκη], Ἀποτυπώματα, Ἱ. Μ. Ἰβήρων, 2024

Παρασκευή 9 Αυγούστου 2024

ρῆγμα καὶ διάλογος

 


    Μόνο στὴν περίπτωση ποὺ τὸ μεμονωμένο ἄτομο ἀναγνωρίσει τὸν ἄλλον σ’ ὅλη τὴν ἑτερότητά του, ὡς τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό του, ὡς τὸν ἄνθρωπο, καὶ ἐφ’ ὅσον μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ βρεῖ τὴν πρόσβαση πρὸς τὸν ἄλλο, θὰ ἔχει διασπάσει καὶ τὴν δική του μοναξιὰ σὲ μιὰ συνάντηση ποὺ δὲν εἶναι εὔκολη καὶ ποὺ μεταμορφώνει.

Εἶναι προφανές, ὅτι κάτι τέτοιο μπορεῖ νὰ προκύψει μόνο ἀπὸ ἕνα συγκλονισμὸ τοῦ προσώπου ὡς προσώπου. Στὸν ἀτομικισμὸ τὸ πρόσωπο, ἐξαιτίας τοῦ ἀποκλειστικὰ φανταστικοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖο ὑπερνικᾶ τὴν βασική του κατάσταση, ἔχει πληγεῖ ἀπὸ τὴν καίρια βλάβη τῆς πλασματικότητας, ὅσο κι ἂν νομίζει ἢ πασχίζει νὰ νομίζει ὅτι διασώζει τὴν παρουσία του ως πρόσωπο μέσα στο Εἶναι· στὸν κολλεκτιβισμὸ ἐγκαταλείπει τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό, ἐφ’ ὅσον παραιτεῖται ἀπὸ τὴν ἀμεσότητα τῆς προσωπικῆς ἀπόφασης καὶ υπευθυνότητας. Καὶ στὶς δύο περιπτώσεις εἶναι τὸ πρόσωπο ἀνίκανο νὰ πραγματοποιήσει τὸ ρῆγμα πρὸς τὸν ἄλλο: μόνο μεταξὺ γνησίων προσώπων ὑφίσταται γνήσια σκέψη.

[…] Θὰ μπορέσουμε ἴσως νὰ δώσουμε ἀπάντηση στὴν ἐρώτηση «τὶ εἶναι ὁ ἄνθρωπος», ἂν μάθουμε νὰ τὸν ἀντιλαμβανόμαστε ὡς ὄν, τοῦ ὁποίου ἡ διαλογικὴ διάσταση, ἡ ἀμοιβαία παρουσία μέσα στὴν ἑνότητα τῶν δύο προσώπων, συνιστᾶ τὴν περιοχὴ ὅπου ἑκάστοτε πραγματώνεται καὶ γίνεται συνειδητὴ «ἡ συνάντηση τοῦ Ἑνὸς μὲ τὸν Ἄλλο.

 


Martin
Buber, Τὸ πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου, μτφρ. Χαράλαμπος Ἀποστολόπουλος, ἐκδ. Γνώση, Ἀθήνα 1987