W - τοῦ Στέλιου Κουπετώρη

 

γνώση δαγκωμένη - γνώση ἀκέραιη

 

Καὶ μὴ λησμονᾶμε ποτὲ πὼς τὸ μῆλο τῆς γνώσης εἶναι δαγκωμένο. Τὸ μῆλο τῆς ζωῆς εἶναι ἀδάγκωτο. Δὲν εἶναι ἀπὸ τὰ παράξενα; Θὰ νόμιζε κανένας τὸ ἀντίθετο. Καὶ ὅμως.

Ἡ ἀληθινὴ γνώση μεταμορφώνει τὸ γνώστη. Ἡ ἄλλη (δὲ θὰ τὴν ἔλεγα ὁλότελα ψεύτικη) ἀφήνει τὸ γνώστη ἀμεταμόρφωτο ἢ ἀδιάφοοα ἢ ἴδιον. Ἕνας φυσικομαθηματικός, ἕνας ἀστρονόμος, ἕνας σημερινὸς φιλόσοφος ἀκόμα -ὄχι ὁ Σωκράτης- μποροῦν νὰ ζοῦν χώρια ἀπὸ τὴ γνώση τους. Ὁ ἅγιος ὄχι, δὲν μπορεῖ.

 

Ἄλλη ἡ γνώση τοῦ νοῦ· ἄλλη ἡ γνώση τῆς καρδιᾶς. Ἡ γνώση τοῦ νοῦ εἶναι ἡ ἀμετάβατη γνώση ποὺ γνωρίζει ὁ γνώστης (καὶ αὐτὴν μοναχὰ ἐμπιστευόμαστε σήμερα μὲ τὴν ἐπιστήμη μας.) Ἡ γνώση τῆς καρδιᾶς εἶναι ἡ μεταβατικὴ γνώση ποὺ γνωρίζει τὸ γνώστη. Ἡ πρώτη εἶναι αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία ὁ Παῦλος λέει ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, δηλαδὴ γνώση μερική. Ἡ δεύτερη εἶναι ἐκείνη γιὰ τὴν ὁποία ὁ ἴδιος συμπληρώνει τότε δὲ ἐπιγνώσομαι, δηλαδὴ γνώση ἀκέρια. Καὶ μοιάζει ἡ δεύτερη αὐτὴ γνώση, τοῦ γνώστη γιὰ τὸν ἑαυτό του (ποὺ ἦταν ἡ γνώση τοῦ Σωκράτη) -ἀλλὰ σὲ μικρὸ βαθμό- μὲ τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ γνώστη, ποὺ ὁ Παῦλος τὴν ὁρίζει καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην, δηλαδὴ ἡ γνώση ποὺ ἔχει ὁ Θεὸς γιὰ τὸ πλάσμα του.

Αὐτὲς εἶναι οἱ τρεῖς γνώσεις τοῦ Παύλου. Ἡ μερικὴ γνώση. Ἡ ἀκέρια γνώση. Καὶ ἡ γνώση τῶν γνώσεων.

 

Ζήσιμος Λορεντζᾶτος, Collectanea, ἐκδ. Δόμος, Ἀθήνα 2009