ἐλευθερία γιὰ ἀνθρωπινότητα

Ἐλευθερία Δροσάκη

    Ὁ ἄνθρωπος καὶ μόνον ὁ ἄνθρωπος, δημιουργώντας τὸν κόσμο του μπορεῖ νὰ πάει, πολὺ συχνά, ἀντίθετα στὴν ἔμφυτη λογικὴ τῆς φύσεως, τοῦ κόσμου ποὺ τοῦ δόθηκε. Μπορεῖ ἀκόμα καὶ νὰ τὸν καταστρέψει αὐτὸ τὸν κόσμο. Καὶ αὐτὸ συμβαίνει, γιατὶ ὁ ἄνθρωπος φαίνεται νὰ προκαλεῖται ἀπὸ ὁ,τιδήποτε εἶναι σ’ αὐτὸν «δεδομένο». […] Ὁ ἄνθρωπος μοιάζει μὲ τὰ ζῶα σὲ ὁ,τιδήποτε συνεπάγεται ὑποταγὴ σ’ αὐτὸ ποὺ τοῦ δόθηκε. Ὁ,τιδήποτε εἶναι ἐλεύθερο ἀπὸ μιὰ τέτοια ὑποταγὴ ἀποτελεῖ σημάδι τῆς παρουσίας τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει πολὺ μακριά, μέχρι τὴν καταστροφὴ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο αὐτοῦ ποὺ τοῦ δόθηκε. Σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο τὸ ἀνθρώπινο φαινόμενο προβάλλει ἀκόμα πιὸ καθαρά. Γιατὶ κανένα ζῶο δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἐναντιωθεῖ στὴν ἔμφυτη λογικότητα τῆς φύσεώς του. Ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ τὸ κάνει αὐτό, καὶ κάνοντάς το δείχνει ὅτι τὸ ἰδιάζον χαρακτηριστικό του δὲν εἶναι ἡ λογικότητα, ἀλλὰ κάτι ἄλλο: εἶναι ἡ ἐλευθερία. […]

Αὐτὸ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι καλύτερα ποὺ ὁ Ἀδὰμ ἔπεσε διατηρώντας τὸ δικαίωμά του στὴν ἀπόλυτη ἐλευθερία, παρὰ ἂν εἶχε παραμείνει ἄπτωτος ἀρνούμενος αὐτὸ τὸ δικαίωμα, πρᾶγμα ποὺ θὰ τὸν ὑποβίβαζε στὴ θέση τοῦ ζώου. […]

Ἡ πτώση τοῦ Ἀδὰμ ἔφερε τὸν θάνατο ὄχι σὰν κάτι καινούριο στὴ δημιουργία, ἀλλὰ σὰν τὴν ἀνικανότητα νὰ ξεπεράσει τὴν ἔμφυτη θνητότητά της.

 

Μητρ. Περγάμου Ἰωάννου Δ. Ζηζιούλα, Ἡ κτίση ὡς εὐχαριστία, Θεολογικὴ προσέγγιση στὸ πρόβλημα τῆς οἰκολογίας, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 1992

ἡ διαρκὴς ἐπικαιρότητα τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννη

σκηνὴ ἀπὸ τὴν παράσταση "Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη" σὲ σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου

[…] ὅλα ὅσα περιγράφονται στὴν Ἀποκάλυψη, ἐνῶ φαίνεται νὰ ἀφοροῦν ἕνα ἔσχατο μέλλον, κατ’ οὐσίαν ἰσχύουν γιὰ τὴν παρούσα ζωὴ ἑκάστου ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος θὰ ζήσει κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς του εἴτε τὰ δεινὰ τῆς ἀποστασίας εἴτε τὴν παρουσία τῆς θείας Βασιλείας σὲ νοητὸ καὶ πνευματικὸ ἐπίπεδο. Τελικὰ τὸ «παιχνίδι» τῆς ἱστορίας παίζεται ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης ἑκάστου ναοῦ κατὰ τὴν ἐνεργούμενη πράξη τῆς θείας Εὐχαριστίας: ὅσοι μὲ τὸν Χριστό, ὅσοι χωρὶς τὸν Χριστό. Τὰ ἔσχατα γίνονται παρόντα καὶ τὰ παρόντα ἐκτείνονται στὰ ἔσχατα.

[…] ἀντὶ νὰ παραμείνουμε στὴ σχέση μὲ τὸν Θεὸ τῆς ἀγάπης, παρασυρθήκαμε στὴ φαντασιακή, ἴσως καὶ ψυχολογική, ἰδέα ἑνὸς τρομοκράτη Θεοῦ ποὺ ἐξαπολύει τὴν ὀργή του σὲ ὅσους δὲν ὑπακούουν στὶς ὑποδείξεις του. Ἔτσι ἀφαιρέσαμε τὴν ἀπελευθερωτικὴ δύναμη τῆς μετάνοιας καὶ ἀναδείξαμε συμβάσεις συναλλαγῆς μὲ τὸν Θεό, ποὺ τὸν ἀντιλαμβανόμαστε ὡς Θεὸ τῆς θρησκείας καὶ ὄχι τῆς Ἐκκλησίας.

[…] Γιὰ νὰ κατανοηθεῖ τὸ περιεχόμενο τῆς Ἀποκάλυψης, θὰ πρέπει νὰ ἔχουμε ὑπόψη μας τὴν ἰδιοτυπία τῆς γλώσσας της, τὴν ὁποία ὀνομάζουμε ἀποκαλυπτική. Πρόκειται γιὰ γλώσσα ποὺ ἦταν οἰκεία στοὺς ἀνθρώπους τῆς ἑλληνιστικῆς περιόδου. Χρησιμοποιώντας εἰκόνες μὲ ὑπερβολή, προσπαθεῖ νὰ περιγράψει καταστάσεις ἐσωτερικὲς τοῦ ἀνθρώπου τὶς ὁποῖες εἶναι δύσκολο ἢ ἀδύνατο νὰ ἀναλύσει λογικὰ ἕνας συγγραφέας. […] Ἑπομένως, αὐτὸς ὁ διαρκὴς πόλεμος ἔχει δύο σκέλη: εἶναι ἱστορικός, ἀλλὰ εἶναι καὶ πνευματικός. Ἔχει ἐξωτερικὰ στοιχεῖα ἀλλὰ ἔχει καὶ ἐσωτερικά. Τὰ ἐξωτερικὰ στοιχεῖα ἤδη τὰ ζοῦν οἱ πρώτοι Χριστιανοί. […]  

Γι' αὐτὸ γράφτηκε ἡ Ἀποκάλυψη, γιὰ νὰ μᾶς πεῖ ὅτι ταχύτατα, ἐν τάχει, μποροῦμε ὅλοι νὰ πραγματοποιήσουμε αὐτὴ τὴν ἕνωση Χριστοῦ καὶ Ἐκκλησίας, ὁ καθένας ὡς μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ὡς μέλος τῆς Ἐκκλησίας του, ἡ ὁποία δὲν εἶναι ἀφηρημένη κατάσταση ἀλλὰ σύνολο προσώπων, ἐξαιτίας ἀκριβῶς τῆς σχέσης ἀγάπης ποὺ τὰ χαρακτηρίζει.
 

 

Δημήτρης Μαυρόπουλος, Σχόλια στὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη, ἐκδ. Δόμος, Ἀθήνα 2020