ἡ ἀκολασία τῆς πλεονεξίας

[…] Γι’ αὐτὸ ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὴ φιλοχρηματία, τὴ φιλαργυρία καὶ τὴν πλεονεξία εἶναι ἀκόλαστος. Γιατὶ ὅπως ὁ ἀκόλαστος ἔχει ἔρωτα πρὸς τὰ σώματα, ἔτσι κι αὐτὸς ἔχει ἔρωτα πρὸς τὰ χρήματα. Ἢ μᾶλλον, αὐτὸς εἶναι πιὸ ἀκόλαστος, ἀφοῦ δὲν ἔχει τόση βία ἀπὸ τὴ φύση νὰ τὸν σπρώχνει σ’ αὐτά. Γιατὶ ἀμαθὴς ἠνίοχος δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ δαμάσει τὸ ἄγριο καὶ δυσάγωγο ἄλογο, ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸ ἥμερο καὶ ἥσυχο ἄλογο. Καὶ ἀπὸ παντοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι περιττὴ καὶ ὄχι φυσικὴ ἡ ἐπιθυμία τῶν χρημάτων, γιατὶ δὲν βιάζεται σ’ αὐτὴν ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ φύση, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν κακή του προαίρεση. Γι’ αὐτὸ καὶ ἁμαρτάνει ἀσυγχώρητα ἐκεῖνος ποὺ νικιέται ἑκούσια ἀπὸ τὴ φιλοχρηματία. […]

 

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, Λόγος ψυχωφελὴς καὶ θαυμάσιος, Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν νηπτικῶν, μτφρ. Ἀντώνιος Γαλίτης, τ. Β´, ἐκδ. Τὸ Περιβόλι τῆς Παναγιᾶς, Θεσ/νίκη ⁴1998

«τῶν καθηκόντων ἁψώμεθα»

Pablo Picasso, Poverty

[…] μὲ ὅση δύναμη ἔχουμε, καὶ μὲ τὴ συνεργεία καὶ τὴ χάρη τοῦ Χριστοῦ, ἂς ἐπιχειρήσουμε αὐτὰ ποὺ πρέπει. Ἂς ἀνακουφίσουμε μὲ συμπάθεια τὴ συμφορὰ τοῦ φτωχοῦ, κι ἂς μὴ ἀμελήσουμε νὰ καταστήσουμε τὴν ἀνάγκη του μικρότερη. Ἂς φροντίσουμε τὴ γύμνια τῶν γυμνῶν, ντρεπόμενοι μήπως δὲν φορέσουμε τὸ ἔνδυμα τῆς ἀφθαρσίας ποὺ μᾶς δόθηκε. Ἂς συμπονέσουμε αὐτοὺς ποὺ βασανίζονται ἀπὸ τὶς κακοποιήσεις τῆς φυλακῆς καὶ αὐτοὺς ποὺ συνθλίβονται ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ξενητειᾶς καὶ ἂς προσπαθήσουμε νὰ κάνουμε δικά μας τὰ βάσανα τῶν ἄλλων, ὥστε, ἀφοῦ μιμηθοῦμε γιὰ χάρη τῶν συνανθρώπων μας Αὐτὸν ποὺ ἀνέλαβε τὶς ἀδυναμίες μας καὶ βάστασε τὶς ἀσθένειές μας, καὶ ἀφοῦ μιμηθοῦμε ἐμπράκτως τὴν φιλάνθρωπη ταπείνωσή Του, νὰ μπορέσουμε νὰ γίνουμε ἄξιοι ἐπόπτες καὶ μέτοχοι τῆς δόξας∙ χωρὶς νὰ πράττουμε αὐτὰ χάριν τῆς δόξας τῶν ἀνθρώπων, ἡ ὁποία, μετὰ τὴν παροῦσα ζωή, δὲν ὑφίσταται καθόλου∙ ἀλλά, ἀφοῦ ἀληθινὰ δοθοῦμε ὁλοκληρωτικὰ στὸν Θεό, καὶ σὰν νὰ ὑπηρετοῦμε Αὐτόν, ποὺ εἶναι καὶ γίνεται τὰ πάντα γιὰ ὅλους, διὰ τῆς ἀγάπης πρὸς τοὺς ἄλλους, ἂς λέμε κι ἂς πράττουμε ὅλα αὐτὰ μὲ τὰ ὁποῖα θὰ γίνουμε ἀρεστοὶ σ’ Ἐκεῖνον. […]

 

Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Πρὸς Ἰωάννην Κουβικουλάριον περὶ τῶν ὀρθῶν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ δογμάτων καὶ κατὰ Σευήρου τοῦ αἱρετικοῦ   

ἡ βία τῆς ἀληθινῆς ἐπανάστασης

[…] Οἱ ἐπαναστάτες δὲν εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ πιστεύουν πὼς ἔχουν στὴν κατοχή τους τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ ἐκεῖνοι ποὺ ξέρουν πὼς ἡ ἀλήθεια εἶναι παντοῦ καὶ τὸ καθῆκον τους εἶναι νὰ τὴν ἀνακαλύψουν ὁπουδήποτε ὑπάρχει. Δέν εἶναι αὐτοὶ ποὺ γνωρίζουν μόνο ἕνα μέσο γιὰ τὴ βελτίωση τῆς ἀνθρωπότητας: τὴ βία. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀπορροφοῦν μεγάλες σκέψεις, ποὺ συλλογίζονται καὶ ὀνειρεύονται. Δὲν ἐπιτίθενται σὲ κανένα γιὰ νὰ ἐπιβάλουν τὶς ἰδέες τους: εἶναι ποὺ ἀσκοῦν στοὺς ἑαυτούς τους τὴ βία τους· ἀνασυγκροτούν τοὺς ἑαυτούς τους καὶ ἐπιχειροῦν νὰ γίνουν καλύτεροι. Εἶναι στὴ καρδιὰ τῆς καρδιᾶς τους ποὺ πραγματοποιοῦν τὴ μεγάλη μέρα (τὴν ἐπανάσταση). Εἶναι πρὸς αὐτὸ τὸ ὀχυρὸ τῶν προκαταλήψεων ποὺ ἡ κοινωνικὴ ἐπανάσταση τοὺς ὁρίζει νὰ ἐπιτεθοῦν. Εἶναι ἡ δική τους βούληση ποὺ ζητᾶ νὰ τοὺς βοηθήσει νὰ γίνουν κάτι καινούριο.

Αὐτὴ ἡ ἐσωτερικὴ ἐπανάσταση, ποὺ εἶναι ἡ πιὸ ἔξοχη προσπάθεια τοῦ ἀτόμου πρὸς τὴν ἀλήθεια καὶ τὴ δικαιοσύνη, εἶναι κατεξοχὴν ἡ ἀκέραιη ἐπανάσταση. Δίχως αὐτὴ δὲν ὑπάρχει πρόοδος. Εἶναι τὸ πρελούδιο τῶν μεγάλων κοινωνικῶν μετασχηματισμῶν, τὸ χωνευτήρι στὸ ὁποῖο θὰ παραχθεῖ ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ αὔριο. Πίστεψε ὅτι εἶναι τόσο δύσκολη, ὅτι εἶναι πολὺ πιὸ δύσκολη ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση διαμέσου τῆς βίας, καὶ πὼς εἶναι πιὸ γόνιμη σὲ ἀποτελέσματα. Τὸ νὰ ζητᾶς ἀπὸ ἕναν ἄνθρωπο νὰ καταδιώκει τὰ πάθη καὶ τὸν ἐγωϊσμὸ ἀπὸ τὴν καρδιά του, νὰ ἀπαιτεῖς νὰ εἶναι ἀρκετὰ ἀνεκτικός, ὥστε νὰ ὑποδέχεται κάθε εἰλικρίνεια καὶ νὰ ἐξάγει τὴν βαθειά τους ἀλήθεια, εἶναι, δίχως ἀμφιβολία, νὰ ἀπαιτεῖς ἀπὸ αὐτὸν μιὰ προσπάθεια πολὺ μεγαλύτερη ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἀναγκαστικῆς εἰσφορᾶς ἢ ἀπὸ τὸ νὰ ἀκούσει ἕνα ρήτορα, ἢ νὰ προσβάλει ἕναν ἀντίπαλο, ἢ νὰ φορέσει ἕνα σύμβολο ἢ νὰ ἀψηφήσει μιὰ ἐξουσία. Μὲ αὐτὴ τὴν ἐσωτερικὴ ἐπανάσταση, ἂς ξεκινήσουμε τὴ μεταμόρφωση τῆς κοινωνίας. Ἡ ἠθικὴ ἐπανάσταση θὰ δημιουργήσει πολὺ περισσότερα ὀφέλη ἀπὸ μιὰ αἱματοβαμμένη ἐπανάσταση τῆς ὁποίας ἡ δικτατορία εἶναι ὁ δηλητηριώδης καρπός. […]

Gérard de Lacaze-Duthiers, “The True Revolutionaries” (1935)

πηγή: https://www.libertarian-labyrinth.org/working-translations/gerard-de-lacaze-duthiers-the-true-revolutionaries-1935/

αὐθεντικότητα σὰν διάνοιξη

Μαρία Πασσαλῆ, Φῶς στὸ ἀμπάρι

[…] Εἶμαι-στὸν-κόσμο σημαίνει ὑπάρχω ὡς ὑπέρβαση: συνίσταμαι χρονικὰ ὡς μέριμνα καὶ συνιστῶ χρονικὰ τὸν κόσμο ὡς νοηματικὴ παραπεμπτικότητα. Ἀφοῦ ὅμως αὐτὴ ἡ ὑπερβατικὴ συμπεριφορὰ -δεδομένη ἐξαρχῆς- ὑπόκειται στὸ δυισμὸ τῆς αὐθεντικότητας-ἀναυθεντικότητας δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε πότε αὐτὴ ἡ ὑπέρβαση πραγματώνεται αὐθεντικὰ καὶ πότε ἐκπίπτει στὴν ἀπορρόφηση ἀπὸ τὸν περίκοσμο. Κάθε ἀλήθεια σὰν διάνοιξη ἀπαιτεῖ μιὰ συνθήκη ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ἐλευθερία. Μόνο ὅταν ἐλευθερώνομαι (ἀπὸ τὴν κατάπτωση τῆς ἀναυθεντικότητας) καθίσταμαι ἱκανὸς νὰ ὑψωθῶ στὴν ἀνώτερη δυνατότητά μου: τὴ μεταφυσικὴ ἐμπειρία τῆς ἀγωνίας. Νὰ γιατὶ ὁ Χάιντεγγερ δὲ θὰ διστάσει νὰ γράψει: οὐσία τῆς ἀλήθειας δὲν εἶναι ἡ κρίση, ἀλλὰ ἡ ἐλευθερία (De l’essence de la verité, Gallimard, σ. 173). Μὲ τὴν ἐλευθερία γίνομαι αὐτὸ τὸ «ἀνάμεσα» στὸ ὂν καὶ στὸ Εἶναι ποὺ διανοίγει τὸ χάσμα τους καὶ φέρνει στὸ προσκήνιο τὸ ἀθεμελίωτο καὶ τὸ ἀβυσσαλέο. Ἡ ἀλήθεια, μὲ ἄλλα λόγια, ἀπαιτεῖ μιὰ θεμελίωση ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ὕπαρξη∙ θεμελίωση αὐτὴ ποὺ ὁδηγεῖ στὸ ἑξῆς παράδοξο: θεμέλιο τῆς ἀλήθειας εἶναι ἕνα ὂν ποὺ δὲν ἔχει θεμέλιο.

Ἡ οὐσία τῆς ὕπαρξης, ἡ οὐσία τῆς ἐλευθερίας καὶ ἡ οὐσία τῆς ἀλήθειας τελικὰ θὰ ἀποδειχθοῦν συναφεῖς. Ἂν ἡ ἀναυθεντικότητα εἶναι ἕνα πέπλο ποὺ ἐπικαλύπτει τὰ πράγματα μὲ τὴ φλυαρία, τὴν περιέργεια, τὴν ἀμφισημαντότητα καὶ τὴν ἀπροσωπία, ἡ ἐλευθερία (ποὺ χωρὶς κίνδυνο μποροῦμε νὰ τὴ θεωρήσουμε ἄλλη ὀνομασία τῆς αὐθεντικότητας) εἶναι αὐτὴ τούτη ἡ διάνοιξη. […]

Κωστὴς Παπαγιώργης, Ἡ ὀντολογία τοῦ Μάρτιν Χάιντεγγερ, ἐκδ. Νεφέλη, Ἀθήνα, 1983