ἡ Παλαιὰ Διαθήκη γιὰ τὸν ἐργάτη καὶ τὸν ξένο

ὁ Χριστὸς ἐργαζόμενος

Ξένον δὲν πρέπει νὰ τὸν καταπιέζετε οὔτε νὰ τὸν ἐκμεταλλεύεστε, γιατὶ κι ἐσεῖς ἤσασταν κάποτε ξένοι στὴν Αἴγυπτο.(Ἔξ. 22, 20)

Ὅταν θερίζετε τὰ χωράφια σας, μὴν κόβετε τὰ στάχυα ὣς τὴν τελευταία γωνιὰ τοῦ χωραφιοῦ σας· καὶ μὴ γυρίζετε πίσω, μετὰ τὸν θερισμό, γιὰ νὰ μαζέψετε τὰ στάχυα ποὺ παρέπεσαν. Οὔτε νὰ γυρνᾶτε πίσω στὸ ἀμπέλι σας γιὰ νὰ μαζέψετε τὰ τσαμπιὰ ποὺ ἔμειναν ἢ τὶς ρῶγες ποὺ ἔχουν πέσει·  νὰ τ’ ἀφήνετε γιὰ τὸν φτωχὸ καὶ γιὰ τὸν ξένο. (Λευτ. 19, 9-10)

Μὴν ἐκμεταλλεύεσαι τὸν ἄλλο καὶ μὴν τὸν ληστεύεις. Τὸ ἡμερομίσθιο τοῦ ἐργάτη μὴν τὸ κατακρατεῖς οὔτε γιὰ μία ἡμέρα. (Λευτ. 19, 13)

Ἂν κάποιος ξένος ἔρθει νὰ μείνει μαζί σας στὴ χώρα σας, μὴν τὸν ἐκμεταλλευτεῖτε. Νὰ τοῦ φέρεστε ὅπως σ’ ἕναν συμπατριώτη σας· νὰ τὸν ἀγαπᾶτε σὰν τὸν ἑαυτό σας, γιατὶ κι ἐσεῖς ξένοι ἤσασταν στὴν Αἴγυπτο. (Λευτ. 19, 33-34)

Ὁ ἴδιος νόμος θὰ ἰσχύει γιὰ πάντα στὸ μέλλον γιὰ ὅλη τὴ σύναξη, τόσο γιὰ σᾶς ὅσο καὶ γιὰ τοὺς ξένους, ποὺ εἶναι μαζί σας. Ὅπως εἶστε ἐσεῖς, ἔτσι θὰ εἶναι καὶ οἱ ξένοι ἀπέναντι στὸν Κύριο.  (Ἀριθ. 15, 15)

Μὴν ἐκμεταλλεύεσαι ποτὲ τὸν μισθωτό, τὸν δυστυχισμένο καὶ τὸ φτωχὸ συμπατριώτη σου ἢ τὸν ξένο ποὺ ζεῖ σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς πόλεις τῆς χώρας σου. Νὰ τοῦ δίνεις κάθε μέρα τὸ ἡμερομίσθιό του, πρὶν ἀπ’ τὴ δύση τοῦ ἥλιου· γιατὶ εἶναι φτωχὸς καὶ τὸ ἔχει ἀνάγκη. Ἀλλιῶς αὐτὸς θὰ φωνάξει μὲ ἀγανάκτηση ἐναντίον σου στὸν Κύριο, κι αὐτὸ θὰ σοῦ καταλογιστεῖ γιὰ ἁμαρτία. (Δευτ. 24, 14-15)

Μὴν καθυστερεῖς τὸ μισθὸ τοῦ ἐργάτη σου, ἀλλὰ νὰ τοῦ τὸν καταβάλλεις ἐγκαίρως. (Τωβ. 4, 14)

Ὅποιος ἀπὸ τὸ διπλανό του τὴ διατροφή του ἀφαιρεῖ, εἶναι τὸ ἴδιο σὰν νὰ τὸν σκοτώνει· κι ὅποιος δὲ δίνει στὸν ἐργάτη τὸ μισθό του, εἶναι φονιᾶς. (Σοφ. Σειρ. 34, 22)

Ὁ Κύριος τοῦ σύμπαντος λέει: «Ἔρχομαι σ’ ἐσᾶς γιὰ κρίση! Θ’ ἀπευθύνω ἀμέσως τὴν κατηγορία ἐναντίον τῶν μάγων καὶ τῶν μοιχῶν, ἐναντίον αὐτῶν ποὺ ὁρκίζονται ψέματα, αὐτῶν ποὺ ἀδικοῦν τὸν ἐργάτη στὸ μισθό, ἐναντίον αὐτῶν ποὺ καταπιέζουν τὶς χῆρες καὶ τὰ ὀρφανά, αὐτῶν ποὺ ἀδιαφοροῦν γιὰ τοὺς ξένους, ἐναντίον ὅλων ἐκείνων ποὺ δὲν μὲ σέβονται». (Μαλ. 3, 5)

ἡ ἀρχὴ τῶν «τελειωμένων»

Μέσα στὸ διάβα τῶν αἰώνων τίποτα δὲν ἔχει παρεξηγηθεῖ περισσότερο ἀπὸ τὸ περιεχόμενο καὶ τὴν οὐσία τῆς χριστιανικῆς πίστης. Γι’ αὐτὸ φρόντισαν ἀρκετοί: θεολόγοι, κληρικοί, ἄνθρωποι τῆς ἐξουσίας, ὑπηρέτες συμφερόντων, αὐτόκλητοι ἐκπρόσωποι τῆς θρησκείας, ἀποικιοκράτες, σταυροφόροι, αὐτοκράτορες, ἱεροεξεταστές, Πάπες, Πατριάρχες, καρδινάλιοι κ.λ.π.

Ὅλοι αὐτοὶ πρόβαλλαν καὶ συνεχίζουν νὰ προβάλλουν, (ἡ ἐποχή μας δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελεῖ ἐξαίρεση) ἕναν «μαγικὸ καὶ μοιρολατρικὸ» χριστιανισμὸ βολικὸ γιὰ τοὺς ἰσχυροὺς τῆς γῆς. Ἕναν Θεὸ τῶν λογικῶν ἀποδείξεων, ἐπαγγελματία θαυματοποιό, ἕναν Θεὸ δυνάστη, τύραννο, ἀρχηγὸ ἰδεολογίας ποὺ ψάχνει ὀπαδούς. Μιὰ θρησκεία ὑποταγῆς ποὺ ἐκφράζει τὴ χειρότερη ἐκδοχὴ τοῦ ἠθικισμοῦ καὶ βολεύει αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ ἐλέγχουν τὴν ἀνθρώπινη ψυχή, δαιμονοποιώντας τὴν ἐλευθερία, τὴν ἀναζήτηση, τὸν ἔρωτα, τὴν τέχνη καὶ τὴν ὀμορφιὰ τῆς ζωῆς. […]

Ὁ Χριστιανισμὸς ὀφείλει νὰ εἶναι ἡ ἐλπίδα τῶν περιθωριακῶν, τῶν ἀνυπεράσπιστων, τῶν ἐξορισμένων, τῶν ἀπόκληρων, τῶν κατατρεγμένων, τῶν κυνηγημένων γιὰ τὶς ἰδέες τους. Νὰ εἶναι ἡ χαρὰ τῶν πονεμένων. Ἡ νέα ἀρχὴ ὅλων τῶν «τελειωμένων». Τὸ στήριγμα αὐτῶν ποὺ διώκονται γιὰ τὶς ἰδέες, τὶς ἐπιλογὲς καὶ τὶς ἀρχές τους, αὐτῶν ποὺ πένονται, ποὺ στεροῦνται τὰ ἀπαραίτητα. Ἔχουμε ἀνάγκη ἕνα μαχητικὸ καὶ δυναμικὸ Χριστιανισμὸ ποὺ θὰ εἶναι ταυτόχρονα θρησκεία τοῦ διαλόγου καὶ τῆς καταλλαγῆς. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ θυμᾶται ὅτι ἡ θέση του, σύμφωνα μὲ τὶς Εὐαγγελικὲς ἀρχὲς εἶναι στὸ πλευρὸ τῶν ἀδύναμων καὶ τῶν ἡττημένων κάθε ἀντίχριστης ἐξουσίας. Ἂν τὸ ξεχάσει αὐτό, θὰ τὸν περιμένουν στὴ γωνία τὰ θύματα τῆς Ἱστορίας παρέα μὲ τὸν Θεό.

Ἀνδρέας Χ. Ἀργυρόπουλος, Ὁ Θεός, οἱ νέοι καὶ ἄλλες rock ’n roll ἱστορίες, ἐκδ. ἁρμός, Ἀθήνα 2019

τὸ σκάνδαλο

Νίκος Κυριακόπουλος, Σημαδούρα

Ἀναφορικὰ μὲ τοὺς δικαστὲς καὶ τοὺς στρατιῶτες, δὲν ἔχουν τὸ δικαίωμα νὰ σκοτώσουν κανέναν ἄνθρωπο, ἀκόμη κι ἂν τοὺς διατάξουν.

ἅγιος Ἱππόλυτος Ρώμης-Κανόνες

[…] Ἀπὸ τὸν πρῶτο αἰώνα μέχρι καὶ σήμερα, οἱ Χριστιανοὶ ἀντιστέκονται στὸν πονηρὸ καὶ ταυτόχρονα ἀρνοῦνται νὰ μετέλθουν τὰ μέσα του. Γιὰ ἑκατοντάδες χρόνια μετὰ τὴν Ἀνάσταση, ὅσοι πίστευαν στὸν Χριστὸ ἦταν ξακουστοί -ἤ, γιὰ ἄλλους, θεωροῦνταν ἀχρεῖοι-, ἐπειδὴ ἀρνοῦνταν νὰ λατρέψουν τοὺς παραδοσιακοὺς θεοὺς ἢ νὰ τιμήσουν ὡς θεότητα τὸν κυβερνήτη, καθὼς καὶ γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν στρατεύονταν οὔτε δέχονταν νὰ φονεύσουν (ὅσοι μετεστράφησαν ὄντας ἤδη στρατιῶτες). […]

Γιὰ ὅσους κυβερνοῦν, καθὼς καὶ γιὰ ἐκείνους ποὺ καμία ἐναλλακτικὴ δὲν βλέπουν ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἔνοπλη ἄμυνα καὶ τὴν ὑπεροπλία τῶν πολεμικῶν μέσων, ἡ ἄρνηση ἑνὸς ἀνθρώπου νὰ πάρει τὰ ὅπλα κατὰ τοῦ ἐχθροῦ ἦταν ἀνέκαθεν ἀξιοπρόσεκτη, ἀκόμη καὶ σκανδαλώδης. Ἀκόμη καὶ τὰ τελευταῖα ἑκατὸ χρόνια, ὑπῆρξαν ἀντιρρησίες συνείδησης πού, ἐπειδὴ ἀρνήθηκαν νὰ πολεμήσουν, φυλακίστηκαν γιὰ χρόνια καὶ βασανίστηκαν. Ὁρισμένοι, μάλιστα, ἐκτελέστηκαν κιόλας. Ἀπὸ τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας, χιλιάδες ἄνθρωποι προτίμησαν νὰ δώσουν τὴ ζωή τους παρὰ νὰ στρατευθοῦν, κάποιοι δὲ εἶναι ἀναγνωρισμένοι ἅγιοί της. […]

Jim Forest, Ἀγαπώντας τὸν ἐχθρό μου, ἐκδ. Πορφύρα, Ἀθήνα 2015

παρὰ φύσιν ἡ δουλεία

Μὲ δουλεία καταδικάζεις τὸν ἄνθρωπο, τοῦ ὁποίου ἡ φύση εἶναι ἐλεύθερη καὶ αὐτεξούσια καὶ ἀντιστρατεύεσαι τὸν Θεὸ ανατρέποντας τὸν νόμο ποὺ ἔθεσε στὴ φύση;

Αὐτὸς ποὺ ἔχεις ἰσοτιμία μὲ ὅλους (ὡς ἄνθρωπος), πές μου ἀπὸ ποῦ ἔχεις κάτι παραπάνω, ὥστε ὄντας ἄνθρωπος νὰ νομίζεις ὅτι εἶσαι ἀφέντης ἀνθρώπου;

Ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εἰς τὸν ἐκκλησιαστὴν τοῦ Σολομῶντος, PG 44, 664CD · 668A