[…] Ἦταν ἕνας ἄνθρωπος
ἡλικιωμένος καὶ ἀναντίρρητα εὐφυής. Μίλαγε κι αὐτὸς τὸ ἴδιο εἰλικρινά, ἂν κι ἀστειευόταν,
κι ἀστειευόταν πικρά. Ἐγώ, ἔλεγε, ἀγαπάω τὴν ἀνθρωπότητα μὰ ἀπορῶ κι ὁ ἴδιος μὲ
τὸν ἑαυτό μου: Ὅσο περισσότερο ἀγαπῶ τὴν ἀνθρωπότητα γενικά, τόσο λιγότερο ἀγαπάω
τὸν κάθε ἄνθρωπο χωριστά. Στὶς ὀνειροπολήσεις μου, ἔλεγε, φτάνω συχνὰ νὰ λαχταράω
μέχρι πάθους νὰ ἐξυπηρετήσω τὴν ἀνθρωπότητα καὶ ἴσως καὶ στ’ ἀλήθεια νὰ δεχόμουνα
νὰ σταυρωθῶ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ἂν παρουσιαζόταν ξαφνικὰ μιὰ τέτοια ἀνάγκη. Κι ὅμως,
παρ’ ὅλ’ αὐτά, δὲν μπορῶ οὔτε δυὸ μέρες νὰ ζήσω στὸ ἴδιο δωμάτιο μ’ ἄλλον ἄνθρωπο.
Αὐτὸ τὸ ξέρω ἀπὸ πείρα. Μόλις βρεθεῖ κάποιος κοντά μου, νιώθω πὼς πλήγωνει τὴν ἀτομικότητά
μου καὶ μοῦ περιορίζει τὴν ἐλευθερία μου. Μπορῶ μέσα σὲ ἕνα εἰκοσιτετράωρο νὰ
μισήσω τὸν πιὸ καλὸν ἄνθρωπο. Ἄλλον γιατὶ τρώει ἀργά, ἄλλον γιατὶ ἔχει συνάχι
καὶ σκουπίζει συνεχῶς τὴ μύτη του μὲ τὸ μαντήλι. Γίνομαι, ἔλεγε, ἐχθρὸς τῶν ἀνθρώπων
μόλις οἱ σχέσεις μας γίνουν κάπως στενότερες. Μὰ γι’ αὐτό, ὅσο περισσότερο μισοῦσα
ὁρισμένους ἀνθρώπους προσωπικά, τόσο πιὸ φλογερὰ ἀγαποῦσα τὴν ἀνθρωπότητα στὸ σύνολό
της. […]
Μὰ ἡ ἐνεργὸς ἀγάπη
εἶναι κάτι πολὺ πιὸ σκληρὸ καὶ φοβερὸ ἀπ’ τὴν ἀγάπη ποὺ περιορίζεται στὰ ὄνειρα.
Ἡ ὀνειροπόλα ἀγάπη διψάει γιὰ σύντομα κατορθώματα, ζητάει μιὰ γρήγορη ἱκανοποίηση
καὶ τὸν γενικὸ θαυμασμό. Σὲ τέτοιες περιπτώσεις μερικοὶ φτάνουν πραγματικὰ στὸ
σημεῖο νὰ θυσιάσουν καὶ τὴ ζωή τους ἀκόμα, ἀρκεῖ νὰ μὴν περιμένουν πολύ, μὰ νὰ
πραγματοποιηθεῖ γρήγορα τ’ ὄνειρό τους. Καὶ νά ’ναι σὰν μιὰ θεατρικὴ παράσταση
ποὺ νὰ τὴ βλέπουν ὅλοι καὶ νὰ τὴ χειροκροτοῦν. Μὰ ἡ ἐνεργὸς ἀγάπη χρειάζεται δουλειὰ
κι ἐπίμονη αὐτοκυριαρχία καὶ γιὰ μερικοὺς εἶναι ἴσως-ἴσως ὁλόκληρη ἐπιστήμη. Μὰ
σᾶς προλέγω πὼς ἀκόμα καὶ τὴ στιγμὴ ποὺ θὰ δεῖτε μὲ φρίκη πὼς παρ’ ὅλες σας τὶς
προσπάθειες ὄχι μονάχα δὲν πλησιάσατε τὸ σκοπό σας μὰ ἀντίθετα ξεφύγατε ἀπ’ αὐτόν,
ἐκείνην ἀκριβῶς τὴ στιγμή, σᾶς τὸ προλέγω, θά ’χετε φτάσει στὸ σκοπὸ καὶ θὰ νιώσετε
καθαρὰ πάνω σας τὴ θαυματουργὸ δύναμη τοῦ Κυρίου ποὺ σᾶς ἀγαποῦσε ὅλον τὸν καιρὸ
καὶ μυστικὰ σᾶς καθοδηγοῦσε. […]
Φ. Ντοστογιέφσκη, Ἀδελφοὶ Καραμάζοβ, μτφρ.
Ἄρη Ἀλεξάνδρου, ἐκδ. Γκοβόστη, τ. Α´
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου