Δυστυχῶς, τὸ
τραγικὸ εἶναι ὅτι δὲν ξέρουμε πῶς νὰ εἴμαστε ἐλεύθεροι· ἀπαιτοῦμε ἐλευθερία γιὰ
τὸν ἑαυτό μας εἰς βάρος ὅλων τῶν ἄλλων καὶ δὲν ἐννοῦμε νὰ παραιτηθοῦμε ἀπὸ τὸ
παραμικρὸ γιὰ χάρη κάποιου ἄλλου: θὰ τὸ θεωρούσαμε καταπάτηση τῶν ἀτομικῶν μας δικαιωμάτων
καὶ ἐλευθεριῶν. Σήμερα ὅλοι πάσχουμε ἀπὸ ἄμετρο ἐγωισμό. Κι αὐτὸ δὲν εἶναι ἐλευθερία.
Ἐλευθερία σημαίνει ὅτι μαθαίνεις νὰ ἔχεις ἀπαιτήσεις μόνο ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου, ὄχι
ἀπὸ τὴ ζωὴ ἢ ἀπὸ τοὺς ἄλλους, καὶ ξέρεις νὰ δίνεις: ἐλευθερία σημαίνει θυσία ἐν
ὀνόματι τῆς ἀγάπης. […]
Τὸ πρότυπο τῶν
κοινωνικῶν σχέσεων ἔχει διαμορφωθεῖ κατὰ τέτοιον τρόπο, ποὺ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἀπαιτοῦν
τὸ παραμικρὸ ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, αἰσθάνονται ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ κάθε ἠθικὴ ὑποχρέωση
καὶ προβάλλουν ἀπαιτήσεις μόνο ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀπὸ τὴν ἀνθρωπότητα ἐν γένει […].
Μὲ τὴ σκέψη ὅτι «εἴμαστε ὅλοι μαζί», κοντολογὶς ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα βρίσκεται στὴ
διαδικασία οἰκοδόμησης κάποιου πολιτισμοῦ, ἀποφεύγουμε μονίμως τὶς προσωπικές μας
εὐθύνες καί, χωρὶς νὰ τὸ συνειδητοποιοῦμε, μεταθέτουμε στοὺς ἄλλους κάθε εὐθύνη
γιὰ ὅσα συμβαίνουν. Μὲ ἀποτέλεσμα νὰ γίνεται ὁλοένα πιὸ ἀπεγνωσμένη ἡ σύγκρουση
ἀτόμου καὶ κοινωνίας, νὰ ψηλώνει ὁλοένα περισσότερο τὸ τεῖχος τῆς ἀποξένωσης ἀνάμεσα
στοὺς ἀνθρώπους.
Ζοῦμε σὲ μιὰ
κοινωνία ποὺ δὲν ἔχει χτιστεῖ μὲ τὶς προσπάθειες κανενὸς συγκεκριμένα παρὰ μὲ τὶς
«συντονισμένες» προσπάθειες ὅλων μαζί, ὅπου ἡ προσωπικότητα διεκδικεῖ τὰ δικαιώματά
της ὄχι ἀπὸ τὸν ἑαυτό της παρὰ ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Ὁπότε τὸ ἄτομο γίνεται εἴτε ὄργανο
τῶν ἰδεῶν καὶ τῶν φιλοδοξιῶν κάποιων ἄλλων εἴτε ἀφέντης ποὺ προσαρμόζει καὶ
χρησιμοποιεῖ τὴν ἐνέργεια τῶν ἄλλων χωρὶς κανένα σεβασμὸ γιὰ τὰ δικαιώματά τους.
[…]
Ἀπὸ τὴ στιγμὴ
ποὺ ἀναθέσαμε σὲ ἄλλους νὰ λύνουν τὰ προβλήματά μας, μεγάλωσε τὸ ρῆγμα μεταξὺ
πνεύματος καὶ ὕλης. Τὶς ἰδέες ποὺ κυβερνοῦν τὸν κόσμο ὅπου ζοῦμε τὶς ἔχουν ἀναπτύξει
ἄλλοι, κι ἐμεῖς πρέπει εἴτε νὰ συμμορφωθοῦμε στοὺς κανόνες αὐτῶν τῶν ἰδεῶν εἴτε
νὰ ἀπομακρυνθοῦμε καὶ νὰ τὶς ἀντικρούσουμε – θέση ποὺ γίνεται ὁλοένα πιὸ ἀπελπιστική.
[…]
Ἀντρέι Ταρκόφσκι, Σμιλεύοντας τὸ χρόνο, μτφρ. Σεραφεὶμ
Βελέντζας, ἐκδ. Νεφέλη, Ἀθήνα 1987
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου