ἡττημένο ξεφάντωμα

Στέλιος Φαϊτάκης, Ἡ ἀπήχηση εἶναι μία χίμαιρα

Τὶ μοῦ ἀξίζει ἡ πρόοδος, τὶ μοῦ ἀξίζουν ὅλες οἱ ἀναρίθμητες θλίψεις καὶ τὰ βάσανα ποὺ ὑποφέρω στὸν καταραμένο δρόμο ἀπὸ τὴν κούνια ἕως τὸν θάνατο; Τὶ μοῦ ἀξίζει ὅλος ὁ κόπος καὶ ἡ ἐπιμέλεια, ἡ ὑποχρέωση, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ καλωσύνη, ἡ κουλτούρα καὶ ὁ πολιτισμός, ὅταν πεθαίνω καὶ χάνομαι. Καθετὶ ποὺ ὀνομάζεται πρόοδος καὶ ἐπιμέλεια, ὑποχρέωση καὶ ἀγάπη, καλωσύνη, κουλτούρα καὶ πολιτισμός, ὅλες αὐτὲς οἱ δῆθεν ἀξίες, ὅλα αὐτὰ εἶναι βρυκόλακες ποὺ ρουφοῦν τὸ αἷμα μου, ρουφοῦν, ρουφοῦν… Καταραμένοι νὰ εἶναι!

Πρέπει νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς. Ἂν ὁ θάνατος εἶναι ἀναγκαιότητα, τότε ἡ ζωὴ αὐτὴ εἶναι ὁ πιὸ χλευαστικὸς ἐμπαιγμός, τὸ πιὸ ἀηδιαστικὸ δῶρο, καὶ κυρίως φρίκη, ἀνυπόφορη φρίκη… Ἡ ἀναγκαιότητα τοῦ θανάτου γιὰ τὴν ἐπιστήμη εἶναι ἀνεξέλεγκτη καὶ ἀκαταμάχητη. Τοῦτο σημαίνει ὅτι ἡ ἐπιστήμη δὲν εἶναι ἱκανὴ οὔτε νὰ βρεῖ οὔτε κἂν νὰ δώσει τὸ νόημα στὴ ζωή. Ἐνώπιον τοῦ προβλήματος τοῦ θανάτου ξεψυχᾶ καὶ ἡ ἴδια ἡ ἐπιστήμη. […]

Τοποθετεῖστε τὸ ζήτημα τοῦ θανάτου πρόσωπο μὲ πρόσωπο μὲ ὅλες τὶς ἀρχαῖες καὶ καινούργιες φιλοσοφίες. Κοντολογίς, ὅλη ἡ λογική, ὅλων τῶν φιλοσοφιῶν ἀπορρέει ἀπὸ μία ἀρχή: Οἱ κατηγορίες τῆς ἀνθρώπινης ἀντίληψης τεκμηριώνουν ὅτι εἶναι ἀπίθανο νὰ νικηθεῖ ὁ θάνατος· ὁ θάνατος εἶναι λογικὴ συνέπεια τῆς φυσικῆς φθορᾶς τοῦ ἀνθρώπινου ὄντος, ἑπομένως ὁ θάνατος εἶναι ἀναπόφευκτη ἀναγκαιότητα. […] Οὐσιαστικὰ οἱ φιλοσοφίες δὲν εἶναι τίποτ’ ἄλλο παρὰ ἡ ἀριθμητικὴ τῆς ἀπαισιοδοξίας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴν ἄκρη τοῦ τάφου θεωρεῖ τὸν κόσμο, τότε καμία φιλοσοφία δὲν μπορεῖ νὰ τοῦ γλυκάνει τὸ πικρὸ μυστήριο τοῦ θανάτου. […] Μόνο ἐνώπιον τῆς φοβερῆς πραγματικότητας τοῦ θανάτου ἐγὼ αἰσθάνομαι καὶ μαθαίνω πὼς ἡ φιλοσοφία καὶ ἡ ἐπιστήμη εἶναι, οὐσιαστικά, ὄχι μιὰ εὐχάριστη ἀλλὰ μία πικρὴ ἀγγελία. […]

Ἡ ἱστορία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο παρὰ μιὰ ἄσπλαχνη, τυραννικὴ δικτατορία τοῦ θανάτου, μὰ δὲν εἶναι ἕνας ἐμπαιγμὸς πάνω σὲ κάθε πρόοδο; Νὰ μὴν ἐξαπατοῦμε τὸν ἑαυτό μας· ὁ θάνατος εἶναι ὁ θρίαμβος τῆς τυραννίας καὶ τραγικότητας καὶ ἀλίμονο τὸ ξεφάντωμα τῆς εἰρωνείας καὶ τοῦ κωμικοῦ…[…]

Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀνατροπή, ἡ πρώτη ριζοσπαστικὴ ἐπανάσταση στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας. […] Οὐσιαστικὰ ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι τίποτ’ ἄλλο παρὰ ἕνα θεῖο ἐργαστήριο ὅπου ἀδιάκοπα ξανατονώνεται, φρεσκάρεται καὶ ἐνισχύεται ἡ ἀνθρώπινη αἴσθηση καὶ ἐπίγνωση τῆς ὑποστατικῆς ἀθανασίας καὶ τῆς ἀπεραντοσύνης.

Ὁσίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, Φιλοσοφικοὶ κρημνοί, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονής Χιλανδαρίου