παλιννόστηση στὸ ἀξιερώτητο

[…] Δὲν ὑπάρχουν στὴν πραγματικότητα πολλὰ τὰ ὁποῖα μποροῦν νὰ κερδηθοῦν ἀπὸ τὴν ἐρώτηση γιὰ τα πόσα χιλιόμετρα μακριὰ εἶναι τὸ φεγγάρι ἢ ποιὰ εἶναι ἡ φόρμουλα γιὰ τὴν παρασκευὴ τοῦ ὑδροχλωρικοῦ ὀξέος. Γνωρίζουμε τὶς ἀπαντήσεις, καὶ ὁ σκοπὸς αὐτῆς τῆς γνώσης ἔχει δείξει, σύμφωνα μὲ τὸν Χάιντεγκερ, τὴν ἀν-ουσιότητα ἤ, τελικά, τὴ μικρότητα τῆς ἀρχικῆς ἐρώτησης. Αὐτὸ τὸ ὁποῖο εἶναι «ἀξιερώτητο», ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, εἶναι κυριολεκτικὰ ἀνεξάντλητο. Δὲν ὑπάρχουν τελικὲς ἀπαντήσεις οὔτε ἔσχατες καὶ τυπικὲς καθοριστικὲς ἀποκρίσεις στὸ ἐρώτημα τοῦ νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης ἢ μιᾶς σονάτας τοῦ Mozart ἢ τῆς σύγκρουσης ἀνάμεσα στὴν ἀτομικὴ συνείδηση καὶ τοὺς κοινωνικοὺς φραγμούς. Τὸ «ἀξιερώτητο» δίνει ἀξία στὸ ἐρώτημα καὶ στὸν ἐρωτῶντα, κάνοντας τὴ διαδικασία τοῦ ἐρωτᾶν καὶ τοῦ ἀποκρίνεσθαι ἕναν μονίμως ἀνανεούμενο διάλογο καὶ μιὰν ἀντίστιξη. Ἀλλὰ ἀκόμη κι ἂν δὲν γίνεται νὰ ὑπάρχει τέλος στὸ αὐθεντικὸ ἐρωτᾶν, ἡ διαδικασία, ἐντούτοις, δὲν εἶναι ἄνευ σκοποῦ. «Αὐτὴ ἡ περιπλάνηση», γράφει ὁ Χάιντεγκερ, «αὐτὸ τὸ μακρὺ ταξίδι πρὸς αὐτὸ τὸ ὁποῖο εἶναι ἀξιερώτητο, δὲν εἶναι μιὰ περιπτεια ἀλλὰ μιὰ παλιννόστηση». Ὁ ἄνθρωπος, ἀξιοπρεπῶς, ἐπιστρέφει οἴκαδε στὸ ἀναπάντητο. Καὶ αὐτό, βέβαια, ποὺ εἶναι τὸ κατεξοχὴν «ἀξιερώτητο» (fragwürding) δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ «Εἶναι». […]

George Steiner, Χάιντεγκερ, μτφρ. Ἀσημίνα Καραβαντᾶ, ἐκδ. Πατάκη, Ἀθήνα 2000