ἁρπαγή - δουλεία

Γιάννης Σπυρόπουλος

«Λαός μου, οἱ πράκτορες ὑμῶν καλαμῶνται ὑμᾶς». «Λαέ μου, οἱ εἰσπράκτορες σὲ καταληστεύουν». Διότι καὶ κατηγόρησε ἐκείνους καὶ τὰ ἔλεγε αὐτὰ σὰν κάποιος ἀπὸ τὸ λαὸ ποὺ πονοῦσε ὑπερβολικὰ γι’ αὐτά. «Πράκτορες» δὲ ἐδῶ φαίνεται μὲν νὰ ὀνομάζει τοὺς εἰσπράκτορες εἰσφορῶν, ἐγὼ ὅμως νομίζω ὅτι ὑπονοεῖ τοὺς ἅρπαγες, τοὺς πλεονέκτες· ἂν δὲ δὲν ἐννοεῖ αὐτούς, τότε ἐννοεῖ ἐκείνους ποὺ ἐπιβάλλουν φόρους. Πρόσεχε κι ἐδῶ τὴ σύνεση αὐτοῦ. Διότι δὲν ἀπορρίπτει τὸ νόμο τῆς φορολογίας, ἀλλὰ τὴν ἔλλειψη μέτρου. Καθόσον δὲν εἶπε «ἀπαιτοῦν», ἀλλὰ «καλαμῶνται», δηλαδὴ τοὺς ἀπογυμνώνουν ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά τους, τοὺς ἀποστεροῦν τὰ πάντα μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἀπαίτησης. Αὐτὴ δὲ τὴ λέξη («καλαμῶνται») τὴν εἶπε μὲ τὴ μεταφορικὴ ἔννοια τῶν καλαμώνων. Διότι «καλαμᾶσθαι» λέγεται τὸ μάζεμα μετὰ τὸν θερισμὸ τῶν στάχυων ποὺ ἔπεσαν ἀπὸ τοὺς θεριστὲς καὶ τὸ νὰ μὴ μείνει ἀπολύτως τίποτε στὸ χωράφι, πρᾶγμα βέβαια ποὺ καὶ αὐτοὶ τότε ἔκαναν, ἁρπάζοντας ὅλα τὰ ὑπάρχοντά τους καὶ ἀφήνοντας αὐτοὺς γυμνούς.

«Καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἀπαιτοῦν εἰσφορὲς σᾶς καταδυναστεύουν». Καὶ τὸ φοβερότερο βέβαια εἶναι ὅτι οὔτε ἐδῶ σταματοῦσαν τὴν πλεονεξία τους, ἀλλ’ ἐπέκτειναν τὴν τυραννικὴ ἐξουσία τους καὶ ἀκόμα πιὸ πέρα κάνοντας δούλους τοὺς ἐλεύθερους. […]

«Στὰ σπίτια σας βρίσκονται τὰ ἁρπαχθέντα ὑπάρχοντα τοῦ φτωχοῦ». Διότι συνήθως δὲν καταστρέφει  τὰ ἀμπέλια τόσο πολὺ τὸ χαλάζι, ὅσο φυσικὸ εἶναι νὰ κατακαίει τὴν ψυχὴ τοῦ φτωχοῦ καὶ τοῦ δυστυχισμένου ἡ ἀδικία, καταβασανίζοντας αὐτὴν μὲ χειρότερη ἀπὸ ὁποιονδήποτε θάνατο στενοχώρια. Παντοῦ βέβαια καὶ πάντοτε τὸ ἅρπαγμα τῶν ξένων ὑπαρχόντων εἶναι κακὸ πρᾶγμα, πρὸ πάντων ὅμως ὅταν ἐκεῖνος ποὺ βλάπτεται βρίσκεται μέσα στὴ χειρότερη φτώχεια. […] Μαζὶ μὲ τὴν ἁρπαγὴ τῶν ὑπαρχόντων τους καὶ περιφρονοῦσαν τοὺς φτωχότερους καὶ τοὺς μεταχειρίζονταν χειρότερα καὶ ἀπὸ δούλους, ἐκδηλώνοντας μαζὶ μὲ τὴν πλεονεξία τους καὶ τὴν ἀλαζονεία τους ἀποκομίζοντας ἀπὸ τὸν ἄδικο αὐτὸν πλοῦτο μεγάλη ὑπερηφάνια. Διότι εἶναι στενὰ συνδεδεμένο μὲ τὴν πλεονεξία τὸ νόσημα τῆς ὑπερηφάνιας καὶ ὅσο περισσότερο συμβεῖ νὰ αὐξήσει κανεὶς τὸν πλοῦτο, τόσο περισσότερο ἐρεθίζει τὸ νόσημα αὐτό.

Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Ἠσαΐαν, κεφάλαιον Γ´