ἡ φοβικὴ τυραννία τοῦ ἐγωισμοῦ

Ρένα Τζολάκη

Τελικὰ ἡ ἐλευθερία στὸν πτωτικὸ ἄνθρωπο εἶναι βάρος παρὰ χαρά. Ἡ ἐλευθερία συνεπάγεται εὐθύνη, γεγονὸς ποὺ φέρνει ἄγχος καὶ φόβο. Ὁ πτωτικὸς ἄνθρωπος προτιμᾶ τὴν πρόσκαιρη ἀσφάλεια παρὰ τὴν ἐλευθερία. Χρειάστηκε ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ ἀντιστρέψει αὐτὴ τὴν κατάσταση. Ἡ πολιτεία καὶ ἡ ἐξουσία εἶναι μέσα παροχῆς προκατασκευασμένης σιγουριᾶς. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο πολλοὶ ταυτίζουν πίστη καὶ πατρίδα, Ἐκκλησία καὶ πολιτεία. Ὁ φόβος μπροστὰ στὴν ἐλευθερία γεννᾶ τὸν πόθο γιὰ τὴν ἐξουσία. Ὁ Ἔριχ Φρὸμ λέγει ὅτι ὁ πόθος τῆς ἐξουσίας δὲν πηγάζει ἀπὸ δύναμη, ἀλλὰ ἀπὸ ἀδυναμία. Φοβᾶται ὁ ἀδύναμος, ὁ ἐγωιστής. Αὐτὸς ποὺ δὲν εἶναι σὲ σχέση. Φοβᾶται ὁ μισός. […]

Ἡ ἐλευθερία ἐν τῷ μεταξὺ παραβιάζεται καὶ ἔμμεσα. Κάτω ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη τρυφερότητα, τὸ ἐνδιαφέρον καὶ τὴν ἀγάπη κρύβεται συχνὰ τυραννικὸς χειρισμὸς καὶ τὸ χειρότερο δεσμωτήριο τοῦ προσώπου. Ἕνας τρόπος νὰ τυραννᾶς τοὺς ἄλλους εἶναι μέσα ἀπὸ τὴν «ἀγάπη». Τὴν δῆθεν ἀγάπη. Τὸ μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ κινητοποιήσει τὸν ἄνθρωπο εἶναι ὁ σεβασμὸς μέχρι θανάτου τῆς ἐλευθερίας του. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἀπαλύνει τὴν ὕπαρξη καὶ νὰ ἀφυπνίσει τὴ λαχτάρα γιὰ σχέση καὶ ἕνωση.

Ἀλέξανδρος Κατσιάρας - Μάρω Βαμβουνάκη, Ὅταν ὁ Θεὸς πεθαίνει, μιὰ συζήτηση, ἐκδ. Δόμος, Ἀθήνα 2003