Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2017

ὁ «θάνατος τοῦ Θεοῦ» - νοσταλγία ἢ ἐξουσία


[…] στὸ πλαίσιο τῆς συνθήκης ποὺ ἐγκαινιάζεται μὲ τὴ διάγνωση τοῦ τέλους τοῦ ἀφηρημένου Θεοῦ, ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἀναλαμβάνουμε τὴ σχέση μεταξὺ τῆς περατότητάς μας καὶ τῆς ἐρωτηματικῆς δύναμης τοῦ ἀπείρου διαμορφώνει τὸν ὀντολογικό μας ὁρίζοντα καὶ τὴν ἴδια τὴν τροπή -θετικὴ ἢ ἀρνητική- τῆς ἐνδεχόμενης σύνδεσής μας μὲ ἕνα νέο θεϊκό. Τὸ τελευταῖο -ἀνοιχτό, ἄμεσο, αἰνιγματικό- θὰ μᾶς ἀποταθεῖ ἢ θὰ ἀποχωρήσει, ἀνάλογα μὲ τὸ κατὰ πόσο ἡ στάση μας ἀπέναντι στὸ τέλος τοῦ (κατευθυντικοῦ, ἐξωτερικὰ ὑπερβατικοῦ) Θεοῦ θὰ προσλάβει θετικὸ ἢ μηδενιστικὸ χαρακτήρα. Ἡ στάση μας αὐτὴ καθεαυτὴ ἀλλὰ καὶ τὸ περιεχόμενό της ἀνάγονται σὲ πρωταγωνιστικοὺς παράγοντες τῆς συνθήκης ποὺ ἐγκαθιδρύεται μὲ βάση τὴ λογικὴ τοῦ «θανάτου τοῦ Θεοῦ». […]
Doris Salcedo, Shibboleth
Ἔχοντας ἀκυρώσει τὴν προοπτικὴ τῆς κίνησής μας πρὸς τὸ χῶρο μιᾶς ὑπερπερατῆς πραγματικότητας, (παρα-)βιάζουμε τὴ σχέση μας μὲ τὸ μεταφυσικό μας ἑαυτὸ καί, κατὰ μία ἔννοια, σφετεριζόμαστε τὴ λειτουργία τοῦ ἀπείρου ὡς ἄσκηση γιὰ τὴν παραγωγὴ ἀπεριοριστίας. Μὲ ἄλλα λόγια, οἰκειοποιούμαστε -ὑβριστικά, θὰ ἔλεγε κανείς- τὰ γνωρίσματα τῆς ὑπεροχῆς τῆς ἀπειρότητας, καθὼς ἡ δύναμη τῆς τελευταίας ἀνοίγεται πρὸς ἐμᾶς, στὸ πλαίσιο τοῦ καθεστῶτος ἐκκρεμότητας ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ ἀφηρημένου Θεοῦ. Ἡ πράξη τῆς αὐθυπέρβασής μας δὲ συναρτᾶται μὲ τὴ διερευνητικὴ τάση μας πρὸς ἕνα ἀνώνυμο Ἄλλο ποὺ νὰ μᾶς ξεπερνᾶ μὰ καὶ νὰ μᾶς ἀφορᾶ, πρὸς ἕνα νέο, προσωπικὸ θεϊκό, ἀλλὰ ἀνάγεται σὲ ἀπόπειρα βίαιης ἰδιοποίησης τῆς ἰσχύος τοῦ ἀπείρου. Ἐπιχειροῦμε νὰ προσβάλουμε τοῦτο ἐδῶ, ἐφόσον ἐπιδιώκουμε νὰ ἀρθεῖ πρὸς ὄφελός μας ἡ ἀμοιβαιότητα τῆς σχέσης μας μὲ τὸ ὑπερέχον, μυστηριακὸ μέγεθός του. Ἔτσι μέσα στὴν τελευταία, ἡ βούλησή μας ἐκτρέπεται σὲ θέληση γιὰ ἀποκλειστικότητα, γιὰ ἀκραία ἐπιβολή. Στὴν ἐν λόγῳ προβληματικὴ ἐκδοχή του τὸ μεγαλεῖο, ἐκφράζοντας τὴν ποιότητα αὐτῆς τῆς θέλησης, ἔχοντας ἀποστραφεῖ τὸ νοσταλγικό του ὁρίζοντα, εἶναι ἀδιέξοδα ἐξουσιαστικό. […]


 Παναγιώτης Δόικος, Ὁ «θάνατος τοῦ Θεοῦ» καὶ ὁ μεταφυσικὸς ἄνθρωπος, ἐκδ. Ἴνδικτος, Ἀθήνα 2008 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου