ἡ ἄσκηση τῆς ἐλευθερίας

Γιῶργος Κόρδης

[…] Εἶναι πολὺ δύσκολο γιὰ μᾶς τώρα νὰ ἐνεργοῦμε ὡς χριστιανοί. Γιατὶ εἶναι δύσκολο; Διότι πρόκειται γιὰ τὴν αἰώνια καὶ Θεία ζωή, ἐνῶ ἐμεῖς εἴμαστε πλασμένοι ἀπὸ τὸ μηδέν. Ποιὰ εἶναι λοιπὸν ἡ σχέση μεταξὺ τῆς δικῆς μας μηδαμινότητος, τῆς φτώχειας μας καὶ αὐτοῦ τοῦ ἄπειρα μεγάλου σκοποῦ;

Ἂν αὐτὸς ὁ μεγάλος σκοπός, ὁ τόσο μεγαλειώδης, συνίσταται στὸ νὰ γίνουμε φορεῖς τῆς Θείας ζωῆς, τῆς ἄναρχης καὶ ἀτελεύτητης, τότε ὀφείλουμε νὰ κατέχουμε τὴν τέλεια ἐλευθερία. Ἀλλὰ ἡ καθημερινὴ ζωὴ μᾶς δείχνει ὅτι, ἐξαιτίας μιᾶς ἐλλιποῦς γνώσεως ἢ ἀντιλήψεως, ζοῦμε πάνω στὴ γῆ μία τραγωδία χωρὶς διέξοδο. Βλέπουμε ὅτι οἱ ἄνθρωποι, ἀγνοώντας τὸν Θεό, βρίσκονται στὴν ἐξουσία καὶ ἐνεργοῦν αὐταρχικά, βάζοντας ἑκατομμύρια καὶ ἑκατομμύρια προσώπων σὲ κατάσταση ἀλόγιστης καὶ συνεχοῦς ὀδύνης.

Γιὰ νὰ ποῦμε τὴν ἀλήθεια, παρατηρώντας τὴ ζωή, θὰ ἔπρεπε νὰ στερήσουμε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τὴν ἐλευθερία, διότι αὐτὸ τὸ Θεῖο δῶρο εἶναι ἀδιάσπαστα συνδεδεμένο μὲ τὴν αἰώνια γνώση, τὴ γνώση τοῦ Αἰωνίου, ἐνῶ ἐμεῖς εἴμαστε βυθισμένοι στὸ σκοτάδι μιᾶς ἀποπνικτικῆς ἄγνοιας. Ἀλλά, παρ’ ὅλα αὐτά, ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει νὰ κηρύσσει αὐτὴ τὴν ἐλευθερία, ποὺ δὲν εἶναι καθορισμένη ἀπὸ κάποιον ἢ ἀπὸ κάτι. Διότι, ἂν εἴμαστε καθορισμένοι, τότε δὲν ὑπάρχουμε πραγματικά. Δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε, ὅπως εἶπε ὁ Χριστός, «Ἐγώ εἰμι».

Ἡ ὁποιαδήποτε τελειότητα τοῦ ἀνθρώπινου εἶναι, ὅταν εἶναι «καθορισμένη», τὸ καθιστᾶ ὄχι μεγαλύτερο ἀπὸ ἕναν ἰδανικὸ «ἠλεκτρονικὸ ὑπολογιστή», ἐξαιρετικὰ τελειοποιημένο. Ὁ ὑπολογιστὴς ὅμως εἶναι μιὰ μηχανή, δὲν ἔχει ζωή. Ἂν λοιπὸν ζοῦμε ὅπως ὁ Χριστὸς ποὺ εἶπε «Ἐγὼ ζῶ καὶ ὑμεῖς ζήσεσθε» (Ἰωάν. 14, 19), τότε ὁδηγούμαστε καὶ πάλι στὴν ἰδέα τῆς ἀναγκαιότητος νὰ εἴμαστε ἐλεύθεροι. […]

Δὲν μποροῦμε νὰ ἀρνηθοῦμε τὴν ἀναγκαιότητα αὐτῆς τῆς ἐλευθερίας, οὔτε μποροῦμε ὅμως νὰ τὴν ἀναλάβουμε. Τότε, πῶς νὰ ζήσουμε; Μπροστὰ στὸν τρόμο αὐτὸ ποὺ αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος θεωρώντας τὴ ζωὴ αὐτοῦ τοῦ Ἀπολύτου Θεοῦ, μπροστὰ στὸν φόβο αὐτό, τὸν φόβο τῆς ἐλευθερίας -ὀρθολογικὰ τελείως δικαιολογημένο-, ἀλλάζουμε στάση: ἀρχίζουμε νὰ ζοῦμε μέσα σὲ μιὰ ἀσκητικὴ πορεία ὄχι μὲ τὴ συνείδηση τῆς ἐλευθερίας αὐτῆς, ἀλλὰ μὲ τὴ συνείδηση τοῦ περιορισμοῦ μας καὶ μὲ τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ. […]

Ἀρχιμ. Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Οἰκοδομώντας τὸν Ναὸ τοῦ Θεοῦ μέσα μας καὶ στοὺς ἀδελφούς μας, τ. Β´, Ἱ. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 2014