λαϊκὴ συμβολικὴ καὶ ἐπανάσταση

Θεοχάρης Μορὲς

Ἡ λαϊκὴ συμβολική, ὑπόγεια καὶ κρυμμένη, ἦταν ἔτσι μία ἐπαναστατικὴ συμβολικὴ ποὺ ἐπίκεντρο εἶχε τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου.

Στὴν παραδοσιακὴ συμβολικὴ ὁ ἄνθρωπος ἐξανθρωπίζει, δυνάμει ὑποτάσσει τὴν ἀπρόσωπη φύση, ἑνοποιεῖ, ἀκόμα, μὲ τὴν Πράξη του τὸ διασπασμένο, τὸ διχασμένο συλλογικὸ σῶμα μας, συνειδητοποιώντας ὅλο καὶ περισσότερο, μεθοδικὰ προχωρώντας μὲ τὴ νόηση ὅλο καὶ πιὸ πολὺ δίπλα στὶς αἰσθήσεις, στὴν ἐκπλήρωση τῶν προαιώνιων πόθων του νὰ καρπωθεῖ τὴν ὅλη ὕλη –νὰ γίνει «ἰσόθεος».

[…] Ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ λαϊκοῦ φρονήματος, ὡστόσο, ἐπηρεάζει καὶ ὁδηγεῖ στὴν ἀναπηρία τοῦ ἐθνικολαϊκοῦ καὶ ἐπαναστατικοῦ φρονήματος, ἡ ἀδυναμία αὐτοσυνείδησης ποὺ γεννᾶ ἡ ἀναπηρία τῆς αὐτοπραξίας καταλήγει στὸ νὰ δυσκολεύεται ἡ Ἀριστερά, στὴν πάλη γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τῆς συντριμμένης μέσα ἀπὸ τὴν ἐξάρτηση πολιτιστικῆς ταυτότητας τοῦ λαοῦ μας. Ἡ Ἀριστερά, ἡ ἀνάπηρη παραγωγὴ τῆς Πράξης της, ἡ ἀνάπηρη παραγωγὴ τοῦ Λόγου της  -τῆς Θεωρίας της- δυσκολεύεται στὸ νὰ συνειδητοποιήσει πὼς ἡ ἀνοικοδόμηση μιᾶς ταυτότητας ἐθνικῆς καὶ λαϊκῆς πρέπει νὰ εἶναι συνάρτηση ἀναγκαστικὰ τῆς ἐμβάθυνσης στὴ διαχρονικὴ Πράξη τοῦ λαοῦ, τῆς διαλεκτικῆς διασύνδεσης τοῦ παραγμένου πλούτου τοῦ λαοῦ καὶ στὸ πεδίο τῆς ἰδεολογίας μὲ τὶς ἀναζητήσεις, τὶς ἀγωνίες, τοὺς προβληματισμοὺς τοῦ σήμερα, στὸ διεθνῆ τόσο ὅσο καὶ στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο. […]

Ἡ Ἀριστερά, ἡ Ἐπανάσταση, γιὰ νὰ γίνει πάλι δραστική, γιὰ νὰ ἀγκαλιάσει ὄχι τὸ σημερινὸ ποσοστὸ μιᾶς προωθημένης μειοψηφίας ἀλλὰ τὶς πλατιὲς μάζες τοῦ λαοῦ μας, μήπως πρέπει νὰ μάθει νὰ διασυνδέει τὴ λαϊκὴ συμβολική, τὸ λαϊκὸ φρόνημα τὴν προφιλοσοφικὴ αὐθόρμητη λαϊκὴ γλώσσα μὲ τὴ νέα συμβολική, τὴ νέα ὀργανικὴ γλώσσα του, τὴ Θεωρία τῆς Ἐπανάστασης; Μήπως πρέπει νὰ μάθει νὰ συνδέει διαλεκτικὰ, κριτικά, τὸν παραγμένο στὴ διαχρονικὴ Πράξη καὶ ἐκφρασμένο στὸ διαχρονικὸ Λόγο πλοῦτο τῆς πολυαίωνης Ἱστορίας μας, τοὺς λαϊκοὺς πόθους καὶ τοὺς λαϊκοὺς καημούς, ἀποκρυπτογραφώντας τους, ἰχνηλατώντας τὴν πηγή τους μέσα στὴν Ἱστορία, μὲ τὶς νέες ἀναζητήσεις, τὶς νέες ἀγωνίες, τοὺς καινούριους καημοὺς τοῦ κόσμου; […]

Κωστὴς Μοσκώφ, Ἡ διοργάνωση τοῦ ἐπαναστατικοῦ μας ὀνείρου, ἐκδ. Καστανιώτη, Ἀθήνα 1987