ἐνανθρώπηση: τὸ ἐρωτικὸ πλήρωμα τῆς «ἀνυπαρξίας»

Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ μὲ μιὰ ὑπερφυὴ ταπείνωση, μὲ τὸ μυστήριο τῆς κένωσής του, κατέρχεται σὲ μιὰ αὐτομηδενιστικὴ κατάσταση (ὄχι βέβαια ὑπὸ τὴν ἔννοια τοῦ ἀρχικοῦ μηδενός, ἀλλὰ τοῦ φοβεροῦ χάσματος ποὺ ἄνοιξε μὲ τὴν πτωτικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου). Κατὰ παράδοξο τρόπο, στὴν ὁλοκληρωτικὴ πληρότητα τῆς θείας φύσης του ἑνώνει τὴν ἀτέλεια τῆς πεσμένης ἀνθρώπινης φύσης.

[…] Ὁ Υἱὸς «οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ», ἀλλὰ «ἑαυτὸν ἐκένωσε», πράγμα ποὺ δὲν ἀποτελεῖ μιὰ ξαφνικὴ ἀπόφαση καὶ πράξη, ἀλλὰ μιὰ φανέρωση τῆς ἴδιας τῆς ὕπαρξής του, τοῦ προσώπου του, ποὺ δὲν ἐπιθυμεῖ πλέον τὰ δικά του, ἀλλὰ τὴν ὑποστατικὴ πραγματικότητα του καθαυτὴ ὡς ἔκφραση τοῦ τριαδικοῦ θελήματος, ἑνὸς θελήματος τοῦ ὁποίου ὁ Πατὴρ ἀποτελεῖ τὴν πηγή, ὁ Υἱὸς τὴν ὑπάκοη πραγματοποίησή του καὶ τὸ Πνεῦμα τὴν ἔνδοξη ἐκπλήρωσή του. Ὑπάρχει συνεπῶς μιὰ βαθιὰ συνέχεια ἀνάμεσα στὴν προσωπικὴ ὕπαρξη τοῦ Υἱοῦ ὡς αὐταπάρνηση καὶ στὴν ἐπίγεια κένωσή του. Ἐγκαταλείποντας ὁ Υἱὸς μιὰ κατάσταση δόξας ποὺ ποτὲ δὲν «ἡγήσατο», δέχθηκε τὴν αἰσχύνη, τὴν ἀτίμωση, τὴν κατάρα. Ἀναλαμβάνει τὶς ἀντικειμενικὲς συνθῆκες τῆς ἁμαρτίας. Ὑποκύπτει στὴν κατάσταση τῆς θνητότητας. Ἀποβάλλοντας τὰ βασιλικά του προνόμια, κρύβει ἐντελῶς τὴ δόξα του στὰ βάσανα καὶ στὸ θάνατο. Πρέπει νὰ ἀνακαλύψει πάνω στὴ δική του σάρκα τὸ πόσο ἄσχημος ἀπὸ τὴ διαφθορὰ εἶχε γίνει ὁ ἄνθρωπος, ποὺ τὸν εἶχε δημιουργήσει κατ’ εἰκόνα τῆς δικής του ὡραιότητας.

 […] Ὁ Χριστὸς ποτέ, ἢ σχεδὸν ποτέ, δὲν φανερώνει τὴ θεότητά του. Ἀπαρνούμενος ἐντελῶς τὸν ἑαυτό του, ἀναδιπλώνοντας ἐντελῶς τὴ θεία του φύση, ἐγκαταλείποντας κάθε δικό του θέλημα μέχρι τοῦ σημείου νὰ δείχνει στοὺς ἀνθρώπους μόνο τὸ θλιμμένο ἀδελφικὸ πρόσωπο τοῦ δούλου καὶ τὴ θλιμμένη στοργικὴ σάρκα τοῦ σταυροῦ, ξυπνᾶ τὴν πίστη στὸν ἄνθρωπο, ὡς ἀπάντηση στὴν ἀγάπη του.

[…] Μόνο στὸν Χριστὸ ἡ «ἀνυπαρξία» ἔγινε πάθος καὶ ἀγάπη, καὶ ὄχι κακὸ καὶ μίσος.

Βλαδίμηρος Λόσκυ, Ὀρθόδοξη Θεολογία-μιὰ εἰσαγωγή, Κέντρο Μελετῶν Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου, Λευκωσία 2002