τὸ θέμα εἶναι ἡ ζωὴ

Ὤ, νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι ὁ Κολόμβος ἦταν εὐτυχισμένος ὄχι ὅταν ἀνακάλυψε τὴν Ἀμερική, ἀλλὰ ὅταν τὴν ἀναζητοῦσε· νὰ εἶστε βέβαιοι ὅτι ἡ μεγαλύτερη στιγμὴ τῆς εὐτυχίας του ἦταν, ἴσως, ἀκριβῶς τρεῖς μέρες πρὶν τὴν ἀνακάλυψη τοῦ Νέου Κόσμου, ὅταν στὴν ἀπόγνωσή του τὸ ἐξεγερμένο πλήρωμα λίγο ἔλειψε νὰ γυρίσει τὸ καράβι πίσω στὴν Εὐρώπη! Τὸ θέμα ἐδῶ δὲν ἦταν ὁ Νέος Κόσμος, ἂς πήγαινε νὰ χαθεῖ κι αὐτός! Ὁ Κολόμβος πέθανε χωρὶς σχεδὸν νὰ τὸν δεῖ καὶ ἐπὶ τῆς οὐσίας χωρὶς νὰ ξέρει τὶ ἀνακάλυψε. Τὸ θέμα εἶναι ἡ ζωή, μόνον ἡ ζωή, ἡ διαδικασία ἀνακάλυψής της, ἡ ἀσταμάτητη καὶ μόνιμη, καὶ διόλου ἡ ἀνακάλυψη! Ἀλλὰ τὶ νὰ λέμε! Ὑποψιάζομαι ὅτι ὅλα ὅσα λέω ἐδῶ τώρα μοιάζουν τόσο πολὺ γενικολογία, πού, μᾶλλον, θὰ μὲ θεωρήσουν μαθητὴ τῆς πρώτης τάξης, ποὺ διαβάζει τὴν ἔκθεσή του γιὰ τὴν «ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου», ἢ θὰ ποῦν ὅτι μπορεῖ καὶ νὰ ἤθελα κάτι νὰ πῶ, ἀλλὰ παρὰ τὴ σφοδρή μου ἐπιθυμία δὲν μπόρεσα νά… «τὸ ἀναπτύξω». Ὡστόσο, θὰ προσθέσω ὅτι σὲ κάθε ἰδιοφυῆ ἢ καινούργια ἀνθρώπινη ἰδέα ποὺ γεννιέται στὸ μυαλὸ κάποιου, ἀπομένει πάντα κάτι ποὺ μὲ κανέναν τρόπο δὲν μπορεῖ νὰ μεταδοθεῖ στοὺς ἄλλους, ἔστω κι ἂν γράψετε τόμους ὁλόκληρους καὶ ἀναπτύσσετε τὴ σκέψη σας τριάντα πέντε ὁλόκληρα χρόνια· πάντα θὰ μένει κάτι ποὺ δὲν θὰ θέλει μὲ τίποτα νὰ βγεῖ ἀπὸ τὸ κεφάλι σας καὶ θὰ μείνει μέσα σας εἰς τοὺς αἰῶνας· ἔτσι καὶ θὰ πεθάνετε, χωρὶς νὰ ἐξηγήσετε σὲ κανέναν τὴν πιὸ βασικὴ ἴσως ἀπὸ τὴ σκέψη σας.

Φιοντὸρ Ντοστογιέφσκι, Ὁ Ἠλίθιος, ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐξομολόγηση τοῦ Ἱππολύτου 

φωτογραφία π. Γεννάδιου Δεμερτζῆ