˗ […] Ἂν δὲν
ὑπάρχει Θεός, τότε ἐγὼ εἶμαι θεός.
˗ Ποτέ μου δὲν
μπόρεσα νὰ καταλάβω αὐτὸ τὸ σημεῖο: γιὰ ποιὸν ἀκριβῶς λόγο εἴσαστε θεός;
˗ Ἂν ὑπάρχει
Θεὸς τότε ὅλη ἡ ἐξουσία εἶναι δική Του, κι ἐξαιτίας τῆς ἐξουσίας Του ἐγὼ δὲν
μπορῶ. Ἂν δὲν ὑπάρχει, τότε ὅλη ἡ ἐξουσία εἶναι δική μου κι εἶμαι ὑποχρεωμένος
νὰ δηλώσω τὸ αὐτεξούσιο.
˗ Αὐτεξούσιο;
Καὶ γιατὶ εἴσαστε ὑποχρεωμένος;
˗ Ἐπειδὴ ὅλη ἡ
ἐξουσία ἔγινε δική μου. Εἶναι δυνατὸ νὰ μὴν βρεθεῖ κανένας σ’ ὅλον τὸν πλανήτη
πού, ἀφοῦ τέλειωσε μὲ τὸν Θεὸ καὶ πίστεψε στὸ αὐτεξούσιό του, εἶναι δυνατὸ νὰ
μὴν τολμήσει νὰ δηλώσει τὸ αὐτεξούσιο στὸ πιὸ πλῆρες σημεῖο; Μοιάζει μὲ κεῖνο
ποὺ λένε πὼς ὁ φτωχὸς πῆρε μιὰ μεγάλη κληρονομιὰ καὶ δὲν τολμάει νὰ πλησιάσει
τὸ σακὶ νομίζοντας πὼς δὲν ἔχει ἀρκετὴ δύναμη νὰ κατέχει. Θέλω νὰ δηλώσω τὸ
αὐτεξούσιο. Ἂς εἶμαι ὁ μόνος, μὰ θὰ τὸ κάνω.
˗ Κάντε το
λοιπόν.
˗ Εἶμαι
ὑποχρεωμένος νὰ τινάξω τὰ μυαλά μου γιατὶ τὸ πιὸ πλῆρες σημεῖο τοῦ αὐτεξουσίου
μου εἶναι νὰ σκοτώσω μόνος τὸν ἑαυτό μου.
˗ Μὰ δὲν εἶστε
μονάχα σεῖς ποὺ τὸν σκοτώνετε: ὑπάρχουν πολλοὶ ποὺ αὐτοκτονοῦν.
˗ Μὲ αἰτία. Μὰ
χωρὶς καμιὰν αἰτία παρὰ μονάχα γιὰ τὸ αὐτεξούσιο εἶμαι μονάχα ἐγώ.
«Δὲ θ’
αὐτοκτονήσει» σκέφτηκε καὶ πάλι ὁ Πέτρος Στεπάνοβιτς.
˗ Ξέρετε κάτι,
˗παρατήρησε νευριασμένα˗ ἂν ἤμουν ἐγὼ στὴ θέση σας, γιὰ νὰ δείξω τὸ αὐτεξούσιο,
θὰ σκότωνα κανέναν ἄλλον κι ὄχι τὸν ἑαυτό μου. Θὰ μπορούσατε νὰ γίνετε κι
ὠφέλιμος. Θὰ σᾶς ὑποδείξω ποιόν, ἂν δὲν τρομάξετε. Ἂν εἶναι ἔτσι μπορεῖτε καὶ
νὰ μὴν αὐτοκτονήσετε σήμερα. Μποροῦμε νὰ τὰ κανονίσουμε.
˗ Τὸ νὰ σκοτώσω
ἄλλον θά ’ναι τὸ πιὸ ταπεινὸ σημεῖο τοῦ αὐτεξουσίου μου καὶ γι’ αὐτὸ εἶσαι
ἱκανὸς ἐσύ. Ἐγὼ δὲν εἶμαι ἐσύ! Ἐγὼ θέλω τὸ ἀνώτερο σημεῖο, καὶ τὸν ἑαυτό μου θὰ
σκοτώσω.
«Μόνος του τὰ
σκέφτηκε καὶ τὰ βρῆκε» γκρίνιασε μέσα του ὁ Πέτρος Στεπάνοβιτς.
˗ Εἶμαι
ὑποχρεωμένος νὰ δηλώσω τὴν ἀπιστία ˗βημάτιζε στὸ δωμάτιο ὁ Κυρίλοβ. Γιὰ μένα
δὲν ὑπάρχει ὑψηλότερη ἰδέα ἀπ’ τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός. Ὑπὲρ ἐμοῦ εἶναι ἡ
ἀνθρώπινη ἱστορία. Ὁ ἄνθρωπος τὸ μόνο πού ’κανε ἦταν νὰ ἐφευρίσκει τὸ Θεό, γιὰ
νὰ ζεῖ χωρὶς νὰ σκοτώνει τὸν ἑαυτό του· σ’ αὐτὸ ἔγκειται ὅλη ἡ παγκόσμια
ἱστορία ὣς τὰ τώρα. Ἐγὼ μονάχα γιὰ πρώτη φορὰ στὴν παγκόσμια ἱστορία δὲ θέλησα
νὰ ἐφεύρω Θεό. Ἂς τὸ μάθουν μιὰ γιὰ πάντα. […] Δὲν καταλαβαίνω πῶς μποροῦσαν ὣς
τὰ τώρα οἱ ἀθεϊστὲς νὰ ξέρουν πὼς δὲν ὑπάρχει Θεὸς καὶ νὰ μὴν αὐτοκτονοῦν τὴν
ἴδια στιγμή; Νὰ κάνεις συνείδησή σου πὼς δὲν ὑπάρχει Θεὸς καὶ νὰ μὴν
συνειδητοποιήσεις τὴν ἴδια στιγμὴ πὼς ἔγινες θεὸς εἶναι ἀνοησία, ἀλλιῶς τὸ
δίχως ἄλλο θὰ σκοτώσεις ὅ ἴδιος τὸν ἑαυτό σου. Ἂν τὸ συνειδητοποιήσεις εἶσαι
πιὰ βασιλιὰς καὶ δὲν θὰ σκοτώσεις ὁ ἴδιος τὸν ἑαυτό σου μὰ θὰ ζεῖς στὴν
ὑψηλότερη δόξα. Μὰ ὁ ἕνας, κεῖνος ὁ πρῶτος, ἔχει ὑποχρέωση νὰ σκοτώσει τὸν
ἑαυτό του τὸ δίχως ἄλλο, ἀλλιῶς ποιὸς θὰ κάνει ἀρχὴ καὶ ποιὸς θὰ τ’ ἀποδείξει;
Ἐγὼ εἶμαι ποὺ θὰ σκοτώσω τὸ δίχως ἄλλο τὸν ἑαυτό μου γιὰ νὰ κάνω ἀρχὴ καὶ νὰ τ’
ἀποδείξω. Εἶμαι ἀκόμα θεὸς χωρὶς νὰ τὸ θέλω κι εἶμαι δυστυχισμένος γιατὶ εἶμαι ὑποχρεωμένος νὰ δηλώσω τὸ αὐτεξούσιο.
Ὅλοι εἶναι δυστυχισμένοι γιατὶ ὅλοι φοβοῦνται νὰ δηλώσουν τὸ αὐτεξούσιο. […] Μὰ
θὰ δηλώσω τὸ αὐτεξούσιο, εἶμαι ὑποχρεωμένος νὰ πιστέψω ὅτι δὲν πιστεύω. Θ’
ἀρχίσω καὶ θὰ τελειώσω καὶ θ’ ἀνοίξω τὴν πόρτα. Καὶ θὰ σώσω. Μονάχα αὐτὸ θὰ
σώσει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ στὴν ἄλλη κιόλας γενιὰ θὰ τοὺς ἀναγεννήσει
βιολογικά· […] Τρία χρόνια σκεπτόμουνα καὶ γύρευα τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα
τῆς θεϊκότητάς μου καὶ τὸ βρῆκα: τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῆς θεϊκότητάς μου
εἶναι τὸ Αὐτεξούσιο! Τοῦτο εἶναι ὅλο κι ὅλο ποὺ μ’ αὐτὸ μπορῶ νὰ δείξω στὸ
κύριο σημεῖο τὴν ἀνυπακοή μου καὶ τὴν καινούργια μου τρομερὴ ἐλευθερία. Γιατὶ
εἶναι πολὺ τρομερή. Σκοτώνω τὸν ἑαυτό μου γιὰ νὰ δείξω τὴν ἀνυπακοὴ καὶ τὴν
καινούργια τρομερή μου ἐλευθερία.
Φιοντὸρ
Ντοστογιέφσκι, Δαιμονισμένοι, μτφρ.
Ἄρης Ἀλεξάνδρου, ἐκδ. Γκοβόστη
σημ. Domenico: Ὁ τραγικὸς Κυρίλοβ τοῦ Ντοστογιέφσκι ὡς
ἀπαράμιλλη εἰκόνα διαστροφῆς τῶν ὅρων τῆς ἐλευθερίας, τουτέστιν
δαιμονισμένος…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου