ἡ ἀστικὴ τοξίνη τοῦ ἐθνικισμοῦ Α´ μέρος

Παρθενώνας 1908

[…] Ἡ πατρίδα κι ἡ φυλὴ ἔχουν νόημα, μόνο ἐφόσον βοηθοῦν τὸν ἄνθρωπο στὸν ἀγώνα του νὰ τελειοποιηθῆ καὶ νὰ ζήση, ὅπως ὁρίζει ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι μέσα γιὰ τὴ ζωὴ κι ὄχι σκοπός. Δὲν ὑπάρχουν οἱ ἄνθρωποι γιὰ τὴν πατρίδα, μὰ ἡ πατρίδα γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Ὅταν ἡ πατρίδα ἐμποδίζει τὸν ἄνθρωπο στὴν ἐξέλιξή του ἢ καταστρέφη τὴ ζωή του, τότε πρέπει νὰ χτυπηθῆ, ὅπως καὶ κάθε ἄλλος ἐχθρός. Ὁ Χριστιανὸς ἀγαπᾶ τὴν πατρίδα του καὶ τὸ ἔθνος του, ἀλλὰ δὲν αἰσθάνεται λατρεία γι’ αὐτά. Ἀποδίδει σ’ αὐτὰ τὸ σεβασμὸ ποὺ πρέπει, μὰ ἀπέχει πολὺ ἀπ’ τὸν ὑστερικὸ θαυμασμὸ καὶ τὴ θεοποίησή τους.

Ἡ πατρίδα καὶ τὸ ἔθνος στὴ νεοειδωλολατρικὴ ἐποχή μας εἶναι μεγάλος πειρασμὸς γιὰ τοὺς Χριστιανούς. Ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ βρίσκεται πάνω ἀπὸ πατρίδες καὶ φυλές. Ὁ Χριστὸς μὲ τὸ θεϊκό του μεγαλεῖο ἀγκάλιασε ὅλο τὸν κόσμο κι ὁραματίστηκε τὴν ἀνθρωπότητα ἑνωμένη σὰν μιὰ ποίμνη. Γι’αὐτὸ ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ δὲν γνωρίζει πατρίδες καὶ φυλές. Γνωρίζει τὸν ἄνθρωπο, τὸν ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο τοῦ κόσμου, τὸ παιδὶ τοῦ κοινοῦ παγκόσμιου πατέρα, καὶ καθόλου δὲν ἐξαρτᾶ τὴ θεία χάρη ἀπ’ τὴ γλῶσσα, τὸ χρῶμα ἢ τὸν τόπο τῆς καταγωγῆς του. Οἱ Χριστιανοί, φορεῖς τῆς χριστινικῆς διδασκαλίας, μοιραία ἔρχονται σ’ ἀντίθεση μὲ τοὺς εἰδωλολάτρες, ποὺ ἔχοντας παρανοήσει τὰ πράγματα μεταβάλλουν τὴν πατρίδα καὶ τὸ ἔθνος σὲ εἴδωλο καὶ ἱερὸ σκοπό.  

N. Ψαρουδάκης, Χριστιανικὴ ἐπανάσταση - Ἡ φιλοσοφία τῆς ἐπανάστασης