 |
| Παναγιὰ τῆς Γυάρου μὲ στίχους τοῦ Κ. Βάρναλη - ἄγνωστου κρατουμένου |
«Σὲ παρακαλῶ,
Δέσποτα, νὰ ἐπιτρέψεις νὰ διαβαστεῖ αὐτὸ τὸ γραπτό μου: Εἶμαι ὁ Ναυπλιώτης
Ἐμμανουὴλ τοῦ Νικολάου καὶ τῆς Αἰκατερίνης. Γεννήθηκα τὴ 10η
Αὐγούστου 1924, ἡμέρα Σάββατο καὶ ὥρα 11 τὸ πρωὶ στὸν ἡρωικὸ Βύρωνα, στὴν ὁδὸ
τῆς Ἁγίας Σοφίας 7, ἀπὸ προσφυγικὴ οἰκογένεια […]. Φυλακίστηκα, ἐξορίστηκα στὴν
ἔρημο τῆς ἀφρικανικῆς Ἐλ-Ντάμπα, κακοποιήθηκα σὲ μπουντρούμια καὶ ἀποφάσισα νὰ
γίνω χριστιανοκομμουνιστής. Ναί! Διάλεξα τὸ πιὸ λογικό. Νὰ κάνω, ὅσο μπορῶ, τὸ
καλὸ γύρω μου σὰν πιστὸς Χριστιανός, ἀλλὰ νὰ ἀγωνίζομαι καὶ νὰ ὑπερασπίζομαι
τοὺς φτωχοὺς καὶ τὴν πατρίδα σὰν κομμουνιστὴς διεθνιστὴς φίλος ὅλων τῶν λαῶν
[…]. Εὐχαριστῶ ὅλους τοὺς συγγενεῖς, φίλους, γείτονες γιὰ ὅλα. Ὄχι κλάματα,
γιατὶ δὲν εἶμαι γιὰ κλάματα. Ἐγὼ σᾶς λυπᾶμαι ποὺ μένετε παλεύοντας νὰ ζήσετε τὴ
δύσκολη ζωὴ τοῦ πλανήτη μας, λόγω τῆς ἀθεόφοβης ἀχορταγιᾶς τῶν ἰμπεριαλιστῶν
ὑπερπλουσίων. Ὄχι μαυροφορέματα καὶ στενοχώριες. Ἐδῶ κοντά σας εἶμαι κι ἂν θὰ
μοῦ ἐπιτραπεῖ θὰ σᾶς βοηθῶ. Τὸ σιδερένιο κομμάτι τῆς νάρκης ποὺ βρίσκεται στὸν
πνεύμονά μου, μετὰ τρία χρόνια ποὺ θὰ γίνει ἡ έκταφή μου, κρεμάστε το με τὰ
μετάλλια τοῦ ΕΑΜ, Ἐθνικῆς Ἀντίστασης καὶ τοῦ Δημοκρατικοῦ Στρατοῦ. Κουράγιο…
Σᾶς φιλῶ, Μανώλης.» (Γρηγόρης Κρίμπας, Μανώλης
Ναυπλιώτης: οἱ ἀγῶνες… καὶ οἱ ἀγωνίες του, Καλαμάτα 2011, σ. 202-203.–κεντρ.
διάθ. βιβλιοπωλεῖο «Ἀλφειός»)
[…] Γιὰ τὸν
Μανώλη Ναυπλιώτη ἡ κοινὴ λογικὴ τοῦ τότε (καὶ ἴσως καὶ τοῦ σήμερα) ἔλεγε ὅτι
μᾶλλον δὲν ἦταν ὁ ἄνθρωπος ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ χωρέσει σὲ κάποιο χῶρο. Ὁ Μανώλης
ἀνέτρεψε τὴν κοινὴ λογικὴ κάθε χώρου καὶ κατάφερε νὰ χωρέσει μέσα του τοὺς
ἀνθρώπους καὶ τῆς πίστης καὶ τῆς ἀπιστίας. Ὁ δρόμος ποὺ εἶχε ἐπιλέξει ἦταν
σαφῶς γεμάτος ἐμπόδια καὶ ἀντιφάσεις, μὲ τὶς ὁποῖες, τουλάχιστον μέσα ἀπὸ τὴ βιογραφία
του, φαίνεται ὅτι πάλευε ἀρκετὰ συχνά. Γιατὶ εἶναι πράγματι ἕνα μαρτύριο νὰ
ἐπιθυμεῖς νὰ ζεῖς μαζὶ μὲ μιὰ ἐνυπόστατη εἰρηνοποιὸ ἐλπίδα ἐνόσω βρίσκεσαι μέσα
στὴ βία ἑνὸς ἐμφυλίου πολέμου. […]
Γιῶργος
Κουτσοδιάκος, Μανώλης Ναυπλιώτης, μιὰ
ἀφηγηματικὴ «περίπτωση» παντὸς καιροῦ, περ. Σύναξη, τ. 122.
Αγαπητό "αδράχτι".......καταθέτω δυο σκέψεις, με καλή πάντα πρόθεση.....
ΑπάντησηΔιαγραφή'Νὰ κάνω, ὅσο μπορῶ, τὸ καλὸ γύρω μου σὰν πιστὸς Χριστιανός, ἀλλὰ νὰ ἀγωνίζομαι καὶ νὰ ὑπερασπίζομαι τοὺς φτωχοὺς καὶ τὴν πατρίδα σὰν κομμουνιστὴς διεθνιστὴς φίλος ὅλων τῶν λαῶν '
Το εράνισμα σταχυολογεί ορισμένα δομικά χαρακτηριστικά του Χριστιανού και του Κομμουνιστή , στο σημείο μάλιστα της ιδεατής τομής τους, δεν προσφέρεται όμως για επαρκή σύνθεση του κοινωνικού και πολιτικού ιδεοτύπου τους και άρα οδηγεί σε Μανιχαϊστική πρόσληψη που απλοποιεί και αποπροσανατολίζει .
Στηριζόμενος στην παραπάνω οπτική άνετα θα μπορούσα να αντιληφθώ τη στάση του Αθεοκαπιταλιστή του Διανοουμενοφονταμενταλιστή , του Ειρηνοιμπεριαλιστή και πλείστα άλλα που δεν απέχουν όμως από την παραδοξολογία, καθότι πρόκειται για υβριδικές προσλήψεις που μωσαϊζουν , αλλά δε χωνεύουν τα νοήματα.
Εὐχαριστῶ γιὰ τὸ σχόλιο. Ἐπίτρεψέ μου νὰ διαφωνήσω μὲ τὴν προσέγγισή σου. Ὁ μανιχαϊσμὸς προϋποθέτει τὴ διακριτὴ "ἐμπόλεμη" παρουσία δύο πάντοτε ἀντιμαχόμενων μεταξύ τους ὀντολογικῶν ἀρχῶν. Στὴν περίπτωση τοῦ "χριστιανοκομμουνιστῆ" ἢ τοῦ "ἀναρχοχριστιανοῦ" ἐπιχειρεῖται ἡ ὤσμωση δύο μὴ ἀντικρουόμενων ἐπιλογῶν. Γίνεται ἀπόπειρα στὸν τόπο τῆς ζωῆς, ὥστε νὰ συντελεστεῖ ἡ θεραπευτικὴ πρόσληψη τῶν ἀξιολογότερων στοιχείων τοῦ κόσμου τούτου. Μᾶλλον ἡ ἀπόπειρα ὁμοιάζει περισσότερο μὲ τὸ παράδειγμα τοῦ ὄφεως τῆς φιλοσοφίας, κατὰ τὸ ὁποῖο, σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγ, Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, ὁ φιλοσοφῶν πιστὸς ἀποκόπτει τὴν κεφαλὴ καὶ τὴν οὐρὰ τοῦ θηρίου καὶ προσλαμβάνει τὸ χρηστικὸ καὶ ὄχι μόνο ὑπόλοιπο ἀφοῦ τὸ ὑποβάλει ἐπίσης σὲ ἐνδελεχῆ καθαρισμό. Δὲν πρόκειται λοιπὸν γιὰ σύνθεση τοῦ κοινωνικοῦ καὶ πολιτικοῦ ἰδεοτύπου τους ἀλλὰ γιὰ ἐνιαία σαρκωμένη ἔκφραση ποὺ δὲν βδελύσσεται ἠθικιστικὰ τίποτε, ὅπως ἐπίσης τίποτε δὲν προσλαμβάνει ἄκριτα. Ὁ τοιουτοτρόπως πολιτευόμενος μᾶλλον δὲν παραδοξολογεῖ, παρὰ ἀσκεῖται στὸ νὰ δοξολογεῖ, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὰ παραδείγματα ποὺ ἀνέφερες, στὰ ὁποῖα ὁ ὀντολογικὸς δυαλισμὸς τοῦ μανιχαϊσμοῦ εἴτε εἶναι φαντασιώδης (ἀθεοκαπιταλιστὴς) εἴτε εἶναι ὑπαρκτὸς (διανοουμενοφονταμενταλιστής-εἰρηνοϊμπεριαλιστὴς) ἄρα δὲν μπορεῖ ἐξ ὁρισμοῦ νὰ συγκροτήσει σύνθεση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυνεπῶς θὰ ἔλεγα ὅτι δὲν πρόκειται γιὰ δομικὰ χαρακτηριστικὰ χριστιανοῦ καὶ κομμουνιστῆ ἀλλὰ γιὰ τὸ ἀγαπητικὸ πολιτικὸ τάνυσμα τοῦ πρώτου νὰ περιχωρήσει θυσιαστικὰ ὅ,τι συνιστᾶ τὴν ὑποτιμημένη ἑτεροθαλῆ ἠχὼ τοῦ τρόπου του.
Επανέρχομαι , ευχαριστώντας και πάλι για τη φιλοξενία
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Ας εννοήσουμε τον όρο 'Μανιχαϊστική πρόσληψη"ηθικά αποφορτισμένο ,δηλωτικό ενός διπόλου το οποίο διαλέγεται, άρα δυνητικά φάσκει ,αλλά και αλληλοαντικρούεται.
Εν προκειμένω η πρόσληψη χαρακτηρίζεται Μανιχαιστική -με την έννοια που εξηγήθηκε παραπάνω- λόγω της θραυσματικής αντίληψης του ιδεοτύπου του Χριστιανού και του Κομμουνιστή η οποία εμφατικά δηλώνεται στη φράση :"Ναί! Διάλεξα τὸ πιὸ λογικό. Νὰ κάνω, ὅσο μπορῶ, τὸ καλὸ γύρω μου σὰν πιστὸς Χριστιανός, ἀλλὰ νὰ ἀγωνίζομαι καὶ νὰ ὑπερασπίζομαι τοὺς φτωχοὺς καὶ τὴν πατρίδα σὰν κομμουνιστὴς διεθνιστὴς φίλος ὅλων τῶν λαῶν "και η οποία αγνοεί , αν δεν αδιαφορεί αυτοθέλητα , τους ιστορικοκοινωνικούς όρους που σαρκώνουν τις δύο αυτές διανοητικές στάσεις και τις εξακοντίζουν στο γίγνεσθαι του κοινωνικού και πολιτικού βίου, φορτίζοντας τες με πολυσημία και υπαρκτικές αγκυλώσεις, πέρα από τις οποίες είναι δύσκολο να εννοηθούν .
Ως εκ τούτου η διαπίστωση "...ἐπιχειρεῖται ἡ ὤσμωση δύο μὴ ἀντικρουόμενων ἐπιλογῶν" και μάλιστα αν τονίζεται το "...μη αντικρουόμενων" με βρίσκει σχεδόν μετωπικά αντίθετο.
2. Ομοίως και ο ισχυρισμός " ....θεραπευτικὴ πρόσληψη τῶν ἀξιολογότερων στοιχείων τοῦ κόσμου τούτου" προσκρούει , κατά τη γνώμη μου , στα παραπάνω ερμηνευτικά προσκόμματα ,κινούμενος σ ΄ένα ιδεαλιστικό υπεριστορικό πλαίσιο που μπορεί μεν να θεσπίζεται στο χώρο της διάνοιας ,περιορίζεται όμως , ως του σημείου της αντιφατικής σάρκωσης , στο πεδίο της ζωής .
3. Όσον αφορά τον ακροτελεύτιο συμπερασμό: Εδώ το πρίσμα είναι θρησκευτικό σε σημείο που να απονευρώνει την πολιτική διάσταση , νοώντας τη ως παραπλήρωμα ...
Και σ αυτό το σημείο θεωρώ πως η σκέψη κινείται σε επίπεδο υπεριστορικό .
Εὐχαριστῶ γιὰ τὴν ἐπιμονή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝομίζω ὅτι δὲν τίθεται ζήτημα ἄγνοιας ἢ ἀδιαφορίας γιὰ ἱστορικοκοινωνικοὺς ὅρους. Διότι, ἂν ἑρμηνεύω σωστὰ τὸν ἀποθανόντα χριστιανοκομμουνιστή, ὁ μὴ ἱστορικοϋλιστικὸς κομμουνισμός του ἀποτέλεσε τὴ λογικὴ ὑποδοχὴ τοῦ μὴ μεταφυσικοῦ χριστιανισμοῦ του. Γιὰ τὸν ἴδιο μᾶλλον δὲν ἴσχυσε καμία πολυσημία ἢ ἀγκύλωση ἀκριβῶς διότι δὲν ἐγκλωβίστηκε σὲ διανοητικὲς προσπελάσεις. Ὅσο γιὰ τὶς δύο μὴ ἀντικρουόμενες ἐπιλογὲς θεωρῶ ὅτι δὲν εἶναι καθόλου ἐπιλογές καὶ καθόλου δύο ἀλλὰ μία μόνο: πῶς θὰ βρεῖ κοινωνικὴ ἔξοδο ἡ προσωπικὴ περιπέτεια. Σὲ αὐτὴ τὴν περιπέτεια θραύσματα δὲν χωροῦν, ἀλλοιώνεσαι ἐπιτυχῶς ἢ ἀνεπιτυχῶς ὁλόκληρος. Αὐτὸ σώζει κατὰ τὴ γνώμη μου τὸν ρεαλισμὸ ποὺ δὲν ἐπιτρέπει νὰ ἐμφιλοχωρήσει ἐπ' οὐδενὶ τὸ ὑπεριστορικό, ἐκτὸς κι ἂν ὡς τέτοιο ἐννοοῦμε ὅ,τι πασχίζει νὰ χειραφετηθεῖ ἀπὸ ἱστορικοὺς "-ισμούς".