ἡ σώτειρα ἐλευθερία

 

Σήμερα συλλογιέμαι πόσο πιότερο

Πλησίασα στὸ μηδὲν τῆς λαίμαργης πληρότητας 

(Ἡ ἐπωνυμία τοῦ πένθους)

Ὑπάρχει μιὰ παλιὰ ὡραία ἱστορία… Κάποτε, λέει, ὁ διάβολος εἶχε βγεῖ περίπατο μ’ ἕνα γκαρδιακό του φίλο κ’ ἐκεῖ ποὺ πήγαιναν ἕνας ἀμέριμνος διαβάτης ἔσκυψε νὰ πάρει κάτι ἀπ’ τὸ δρόμο. Μήπως εἶδες τὶ βρῆκε; - ρωτᾶ τὸ διάβολο ὁ φίλος του. Τίποτα, λέει ὁ διάβολος, τίποτα τὸ σπουδαῖο, μιὰ μικρὴ ἀλήθεια βρῆκε. Μὰ αὐτό, τοῦ λέει ὁ φίλος, εἶν’ ἄσχημο γιὰ σένα. Μπὰ καθόλου, λέει ὁ διάβολος, θὰ τὸν βάλω νὰ τὴν ὀργανώσει…

Δίχως ὀργάνωση δὲν ἔχουμε τοὺς κοινωνικούς, πολιτικοὺς καὶ μύριους ἄλλους λαβύρινθους ποὺ κατὰ κύριο ἀποτέλεσμα δυναστεύουν τὴ ζωή μας. Τὸ γεγονὸς εἶν’ ὁλοφάνερο. Μὰ ὅμως ἡ σώτειρα ἐλευθερία, ὅσο κι ἂν δὲν εἶναι μπορετὸ νὰ βλαστήσει στὴν ὑπερφαλάγγιση τῆς Ἱστορίας, ποὺ δίδαξε δείχνοντας τὰ πουλιὰ καὶ τ’ ἀγριολούλουδα ὁ Ἱησοῦς, ἡ ἐλευθερία ἐκείνη ποὺ φανερώνεται στις ἐπιταγές του Πνεύματος, εἶν’ ἡ μόνη ὑποστασιακὴ δύναμη ἡ ἱκανὴ νὰ περιορίσει τ’ ἀναρίθμητα δεινά, τὰ συνεχῶς αὐξανόμενα, τῆς ἀνθρωπότητας, ποὺ ὁλοένα ἐπισωρεύει ἡ ὀργάνωση, ἡ διαβολικὴ αὐτὴ πραγματικότητα.

   Νίκος Καροῦζος, Πεζὰ κείμενα, ἐκδ. Ἴκαρος

ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ...

 

[…] ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ διὰ τὰ πλάσματά του δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἀρετήν, τὴν καλωσύνην ἢ τὴν ἀξίαν των. Αὐτὸς εἶναι σαρκικὸς τρόπος ἀγάπης, ἀνάξιος τοῦ ζῶντος καὶ ἀληθινοῦ Θεοῦ. […] Ὁ πονηρός, ἀπὸ τῆς πρώτης στιγμῆς τῆς πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου -ὅπως ἀποδεικνύουν ὅλαι αἱ πρὸ Χριστοῦ θρησκεῖαι- ἐνέβαλεν εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου τὴν πλάνην ὅτι ὁ Θεὸς διὰ νὰ μᾶς ἀγαπήση ἀπαιτεῖ ἀπὸ ἡμᾶς νὰ εἴμεθα ἀγαθοί, ἐνάρετοι, εὐσεβεῖς.

 

Δ. Γ. Κουτρουμπῆς, Ἡ χάρις τῆς Θεολογίας, ἐκδ.  Δόμος 1995

Ὀρθοδοξία καὶ ἐθνικισμὸς

 

    Ὅταν ἡ Ἐκκλησία μεταβάλλεται σὲ ἱστορικὸ θεσμὸ τοῦ ἔθνους ἢ σὲ ὄργανο πολιτικῆς σκοπιμότητας, εἶναι ἡ θεολογική της αὐτοσυνειδησία ποὺ ἔχει ἐξασθενίσει ἢ καὶ τέλεια ἐκλείψει. Τὸ πρόβλημα τοῦ ἐθνικισμοῦ εἶναι, πρὶν ἀπ’ ὅλα, πρόβλημα τῆς θεολογικῆς αὐτοσυνειδησίας τῶν Ἐκκλησιῶν.

Τὸ παράδειγμα τῆς ἑλλαδικῆς Ὀρθοδοξίας μᾶς εἶναι ἄμεσα προσιτό. Ἡ θεολογικὴ ἀφασία ὑποχρεώνει τὴν ἑλλαδικὴν Ἐκκλησία νὰ ἐμφανίζεται σήμερα μόνο ὡς ἐγκύστωμα τοῦ ἐθνικοῦ παρελθόντος στὸ ἱστορικὸ παρόν - ἕνα δεκανίκι ποὺ στηρίζει τὸν ἐθνισμό μας. Δὲν ἐνδιαφέρεται ἡ ἑλλαδικὴ Ὀρθοδοξία οὔτε καὶ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ διαλεχθῆ μὲ τὸν σημερινὸ ἄνθρωπο στὸ θέμα τῆς σωτηρίας καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ. […]

Ἡ Ὀρθοδοξία κηρύσσεται ὡς «ἡ θρησκεία τῶν προγόνων μας», «ἀδιαρρήκτως μετὰ τῆς ἐθνικῆς ἡμῶν ἱστορίας συνδεδεμένη», (ἐγκύκλιος ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν- Πάσχα 1965) «Ἑλλὰς και Ὀρθοδοξία εἶναι αἱ δύο ὄψεις ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ πράγματος» (περιοδικὸ Εκκλησία) […].

Δὲν μᾶς ζητάει κανεὶς νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὴν ἑλληνικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ μόνον νὰ καταλάβουμε κάποτε ὅτι ἡ ἑλληνικότητα εἶναι ἀκριβῶς ἡ συνείδηση τῆς οἰκουμενικότητας καὶ δὲν ἔχει σχέση μὲ τὸν φυλετικό μας ἐθνικισμό.

 

Χρ. Γιανναρᾶ, Ἡ ἀπόφαση De Oecumenismo καὶ ὁ ἐθνικισμὸς τῆς Ὀρθοδοξίας περ. Σύνορο, Ν. 38, 1966