Κυριακή 28 Απριλίου 2019

Ἀνάσταση - ἡ σωτηριώδης ἀνυπαρξία ἀποδείξεων



[…] Βρισκόμαστε ἀντιμέτωποι μὲ ἕνα παράδοξο: Ἡ θρησκεία ποὺ φέρνει τὸν Θεὸ ἐνανθρωπήσαντα μέσα στὴν ἱστορία, δὲν καταφεύγει σὲ ἐμπειρικὴ τεκμηρίωση τῆς ἀναστάσεώς του καὶ ἐπιλέγει νὰ τὴν ἀφήσῃ ἀμαρτύρητη! Ἡ ἐπιλογὴ δὲν εἶναι τυχαία, […]. Θὰ ἔλεγα ὅτι ἐξηγεῖται ἐφ’ ὅσον δὲν ἀποτιμοῦμε τὴν Ἀνάστασι ὡς ὑλικὸ γεγονὸς γιὰ νὰ χρειάζεται ἐξωτερικὴν ἐπαλήθευσι. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἀκολουθεῖ κι ἐδῶ τὴν παγία τακτική του προκαλῶντας -ἐσχάτη ταπείνωσι!- ἀμφιβολία καὶ γιὰ τὴν ἐπὶ τοῦ θανάτου νίκη του. Ὅπως δυσφοροῦσε μὲ τὰ ἴδια του τὰ θαύματα, ὅπως ὑπέστη τὰ πάθη καὶ τὴν σταύρωσι γιὰ νὰ μὴν προσφύγῃ σὲ ὑπερφυσικὴ ὑποστήριξι τῆς μεσσιανικότητός του, ἔτσι ἔπραξε καὶ μὲ τὴν Ἀνάστασι: ἐπέλεξε νὰ μὴν ἐπιβληθῇ ἄνωθεν ἀλλὰ νὰ προβάλῃ ἐντός μας τὴν ἀλήθεια του, ὥστε νὰ τὴν ὑπερασπισθοῦμε μαρτυρικὰ μὲ τὴν ἴδια μας τὴν ὕπαρξι. Πλήρης ἡ ἀνατροπὴ τῆς καθιερωμένης ἀποδεικτικῆς διαδικασίας, ἀφοῦ τὸ κῦρος τῆς ἱστορικῆς ἀντικειμενικότητας θυσιάζεται στὴν πίστι. Ὁ Μεσσίας-Χριστὸς θέλησε καταθέσεις πίστεως καὶ ὄχι ἀποδείξεις φύσεως. […] Τὸ θέμα δὲν εἶναι λοιπὸν νὰ «ἀποδειχθῇ» ἡ Ἀνάσταση ἀλλὰ νὰ «ἀποδειχθῇ» ἡ πίστι, διὰ τῆς ὁποίας ἀναλαμβάνομε τὴν εὐθύνη τῶν ἐπιλογῶν μας. Σ’ αὐτὴ τὴν εὐθύνη παίζεται ἡ δική μας ἀνάστασι/ἀνόρθωσι. Θὰ ἦταν καταστροφικὸ νὰ ὑπῆρχαν μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως. Ἀντὶ πίστεως, ἡ ὁποία μᾶς κάνει νὰ ἀγαποῦμε καὶ ν’ ἀλλάζουμε, θὰ εἴχαμε τὴν ὑπερφυσικὴ ἐξασφάλισι καὶ μία ψυχὴ ῥηχότατη. […]

Στέλιου Ῥάμφου, Τὸ μυστικὸ τοῦ Ἰησοῦ, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθῆναι 2006

Δευτέρα 22 Απριλίου 2019

ἡ ἐρωτικὴ τρέλλα τῆς ἀναρχίας


Ἱκανούσθω τὸ κοινωνικὸν
ψυχῆς ἡμῶν ἔλαιον ἐν ἀγγείοις
(ὄρθρος Μ. Τρίτης)

[…] Ἀλλὰ ἡ ἐναλλακτικὴ λύση δὲν εἶναι ἕνα ἀκόμη σύστημα. Ἀντίθετα, ἡ ἀνανέωση χρειάζεται ἀναρχία καὶ τρέλλα:
Ἀνοῖξτε τὶς πόρτες σας στοὺς ἄστεγους κλέφτες, ἀφῆστε τὸν ἔξω κόσμο νὰ περάσει καὶ νὰ γκρεμίσει τὸ ὑπέροχο λειτουργικό σας σύστημα, ταπεινῶστε, τὸν ἑαυτό σας, ἀδειάστε τον, κάντε τὸν ἑαυτό σας ἀσήμαντο. Ὅσο κι ἂν τὸ κάνετε αὐτό, μπορεῖ νομίζετε, ἡ κένωση τοῦ ἑαυτοῦ σας νὰ συγκριθεῖ μὲ αὐτὴ τοῦ Χριστοῦ; Δεχτεῖτε τὸν ὅρκο τῆς πενίας σὲ ὅλη του τὴ συντριπτικὴ αὐστηρότητα: καταστρέψτε κάθε ἄνεση, ἀκόμη καὶ τὴν μοναχικὴ ἄνεση […].

Σεργκέι Χάκελ, Μαρία Σκόμπτσοβα, μία «διὰ Χριστὸν σαλὴ» στοὺς μοντέρνους καιρούς, μτφρ. Νίκη Ἰ. Τσιρώνη, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 1998

Σάββατο 13 Απριλίου 2019

τὸ σκάνδαλο τοῦ ἀντιεξουσιαστῆ Μεσσία





[…] γιὰ τὸν Ἰησοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν εὐαγγελικὴ περικοπή, (Μρκ. 10, 32-45) ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου, δηλαδὴ ὁ Μεσσίας, θὰ συλληφθεῖ στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ θὰ παραδοθεῖ στοὺς ἀρχιερεῖς καὶ στὴ θρησκευτικὴ ἡγεσία καὶ ἀφοῦ τὸν κρίνουν θὰ τὸν καταδικάσουν σὲ θάνατο. Βέβαια πρὶν ἀπὸ τὸν σταυρικὸ θάνατο θὰ τὸν χλευάσουν καὶ θὰ τὸν ἐμπαίξουν, θὰ τὸν μαστιγώσουν καὶ θὰ τὸν ταπεινώσουν.
Ὁ λόγος αὐτὸς περὶ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου ἦταν ἀναπάντεχος γιὰ τοὺς μαθητὲς καὶ ἀκροατὲς τοῦ Ἰησοῦ. Ποτὲ στὴν παράδοσή τους δὲν ἀνέμεναν ἕνα ἀνίσχυρο καὶ ἀδύναμο Μεσσία. Ἕναν Μεσσία ποὺ δὲν ἀσκεῖ ἐξουσία, ἀλλὰ θὰ συντρίβεται ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ κόσμου τούτου.
[…] Ὁ μεσσιανικὸς λόγος τοῦ Ἰησοῦ οὐσιαστικὰ εἶναι ἀντιεξουσιαστικός, ἢ προβάλλει τὴν «ἐξουσία» τῆς διακονίας. Στὸ ἱστορικὸ αὐτὸ παράλογο βρίσκεται ἡ σοφία τοῦ χριστιανικοῦ μηνύματος. […]
Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ ἡγέτες ἀσκοῦσαν μιὰ ἀπόλυτη ἐξουσία. Ὅλες οἱ ἐνέργειές τους στόχευαν στὴν κατοχύρωση καὶ τὴ διασφάλιση τῶν συμφερόντων μιᾶς μικρῆς ὁμάδας ἀνθρώπων ποὺ βρισκόταν στὴν ἐξουσία καὶ εἶχε δύναμη καὶ πλοῦτο. Καμιὰ ἔννοια δικαίου δὲν ἔφτανε στοὺς μικροὺς καὶ ἀδύναμους. Ἀκόμη καὶ ἡ θρησκευτικὴ ἐξουσία ἦταν ἐγκλωβισμένη στὴ δική της ἀποκλειστικότητα. Θρησκευτικοὶ ἡγέτες τοῦ ἰουδαϊκοῦ χώρου ἔφταναν, μάλιστα, μέχρι τὸ σημεῖο νὰ οἰκειοποιοῦνται ἀπόλυτα καὶ τὴ σωτηρία καὶ νὰ διακηρύσσουν ὅτι οὔτε ὁ Θεὸς γνοιάζεται γιὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ καταφρονεμένους ἀνθρώπους. Πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση τῆς ἀπόλυτης διασφάλισης τῆς ἐξουσίας, ὄχι μόνο στὸν πνευματικό, ἀλλὰ καὶ στὸν κοσμικὸ καὶ κοινωνικὸ χῶρο, κινήθηκε πολλὲς φορὲς καὶ ἡ ἰουδαϊκὴ μεσσιανολογία.
Ἡ παρέμβαση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τὴ σύνδεση τῆς ἐξουσίας μὲ τὴ διακονία, φάνταζε παράλογη καὶ ἀποτέλεσε σκάνδαλο. Ἡ προβολὴ τῶν ὅρων «δοῦλος» καὶ «διάκονος», ὅ,τι τὸ ἀπεχθέστερο ὑπῆρχε γιὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, θεωρήθηκε ἐπικίνδυνη ὑπόθεση. Ἕνας Ραββὶ νὰ διδάσκει κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἀνατροπέας τῶν κοινωνικῶν δομῶν καὶ γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ ἐξουδετερωθεῖ. Αὐτὸ ἔγινε μὲ τὴ σύλληψη καὶ τὴν καταδίκη τοῦ Ἰησοῦ.

 Γεωργίου Π. Πατρώνου, Κήρυγμα καὶ Θεολογία, τ. Βˊ, ἐκδ. Ἀποστολικὴ Διακονία, Ἀθήνα 2003