ἡ ἱστορικὴ σύνδεση χριστιανισμοῦ-ἀναρχισμοῦ

     

    […] Ἱστορικὰ μιλώντας, ὁ ἀναρχισμός, ὄνειρο τῶν πολιτικὰ ἀπροσάρμοστων καὶ φόβητρο τῶν πολιτικά… ὀρθοφρονούντων, εἶναι ἕνα ἰδεολογικὸ ρεῦμα, τὸ ὁποῖο ξεκίνησε πρὶν περίπου διακόσια τριάντα χρόνια. Εἶναι δὲ σημαντικὸ ὅτι ξεκίνησε ἀπὸ ἕναν πρώην ἱερωμένο. Ὁ πρῶτος ἱστορικὰ θεωρητικὸς τοῦ ἀναρχισμοῦ, ὁ Godwin, ἦταν ἕνας Αγγλικανὸς ἱερωμένος, ὁ ὁποῖος ἀποκήρυξε τὴν ἱερωσύνη καὶ ξεκίνησε μιὰ συζήτηση, ἡ ὁποία φαινόταν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη κάπως καινούρια – δὲν ἦταν καινούρια βέβαια στὴν πραγματικότητα – γιὰ τὴν αὐτόνομη κοινότητα. Ἡ αὐτόνομη κοινότητα αὐτή, ἀρχετυπικά, ὑπῆρξε οὐσιαστικὰ ἡ ἐνορία, τὴν ὁποία ὡστόσο εἶχε ἐγκαταλείψει ὁ κληρικὸς αὐτός, ἀφοῦ τοῦ φαινόταν ὅτι ἦταν ἀδύνατο νὰ πραγματοποιηθεῖ πλέον ὡς τέτοια, λόγῳ τῆς ἐν εἴδει παρακρατικῆς ὀργάνωσης, ὅπως εἶναι γνωστό, λειτουργίας τῆς Ἀγγλικανικῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ ἐλέγχου καὶ τῆς οἰκονομικῆς καὶ ἠθικιστικῆς βίας ποὺ αὐτὴ ἀσκοῦσε στὸ ποίμνιό της. […]

    Μὲ ἕναν τρόπο λοιπόν, ὁ ἀναρχισμὸς γεννήθηκε μέσα στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας ὡς ὑπεράσπιση τῆς αὐτόνομης (ἀπὸ τὸ κράτος) ἀνθρώπινης κοινότητας-ἐνορίας καὶ ταυτόχρονα διαμαρτυρία γιὰ τὴν πολιτική της ἐξουδένωση μέσα στὴν ἴδια τὴν ἀπορρόφηση - ἐκμετάλλευσή της ἀπὸ τὸ κράτος. Συνδέεται ἑπομένως ἱστορικὰ ὁ ἀναρχισμὸς μὲ τὸν Χριστιανισμό.

    […] σημειώθηκε στὴ διάρκεια τῆς Δυτικῆς ἱστορίας μιὰ ἐξέλιξη τέτοια, ποὺ ξέφυγε ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα μέτρα. Ξέφυγε τελείως ἀπὸ τὶς ἀνθρώπινες πραγματικὲς ἀνάγκες. Ξέφυγε δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἁπλὴ ἀνάγκη ποὺ ἔχει ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχει μιὰ κοινότητα, νὰ ἔχει μιὰ οἰκονομία στὰ μέτρα του, νὰ ἔχει μιὰ δική του ἐκκλησιαστικὴ σύναξη, νὰ ἔχει ἕνα πρόσωπο καὶ μιὰ σχέση σὲ ὑπαρξιακὸ ἐπίπεδο, ὄχι ἁπλὰ σὲ θεσμικό. Ὑπ’ αὐτὴ τὴν ἔννοια, ὁ ἀναρχισμὸς ἐνισχύεται σὰν μιὰ διαμαρτυρία, καταρχάς, γιὰ ὅλα αὐτά. Ποῦ πάει ἡ Ἱστορία; Γιατὶ ἡ ἱστορία δὲν μὲ ρωτᾶ, ἀλλὰ ἁπλὰ μὲ χρησιμοποιεῖ καὶ μὲ συντρίβει; Ἡ κοινότητα εἶναι ἢ ὄχι σημαντική; Ὅταν δὲ «λέγω» κοινότητα, ἐννοῶ πάντοτε κυρίως τὴν ἀνθρώπινη, ὄχι τὴν θεσμική, τὸ νὰ εἴμαστε μαζὶ χωρὶς νὰ ὑπάρχει αἰτία καὶ λόγος. Ὄχι γιὰ νὰ νικήσουμε τὸν ἐχθρό. Ὄχι γιὰ νὰ πετύχουμε τὴ βιομηχανικὴ ἐπανάσταση. Ὄχι γιὰ νὰ γίνει ἡ οικονομία ἀπρόσβλητη. Ἀλλὰ γιὰ νὰ εἴμαστε κυρίως μαζί, ὡς αὐτοσκοπός, ἐπειδὴ ἤδη αὐτὸ ἔχει νόημα καὶ παράγει νόημα. […]

π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Ἡ ἀνοικτὴ ἱστορία καὶ οἱ ἐχθροί της - Ἡ ἄνοδος τοῦ Βελούδινου Ὁλοκληρωτισμοῦ, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 2020