Τριαδικότητα καὶ κοινωνικὴ ἀπελευθέρωση

 

Ὀλιβιὲ Κλεμάν: […] νομίζω ὅτι ἡ τραγωδία τοῦ Χριστιανισμοῦ ἦταν ὅτι ἔχασε τὴ μυστηριακὴ διάστση τοῦ κοινωνικοῦ. Στοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς Ἐκκλησίας, ἡ κοινωνικὴ διάσταση ἦταν σὰν ἕνα «μυστήριο τοῦ ἀδελφοῦ».

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀσχολήθηκαν πολὺ μὲ τὸ κοινωνικὸ πρόβλημα χωρὶς νὰ ἀπολυτοποιοῦν τὸ κοινωνικό, ἀλλὰ βλέποντάς το σὰν μιὰ πτυχὴ τῆς ἀγάπης ποὺ πρέπει νὰ ἔχει ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλο.

Τὸ πρόβλημα ὅμως εἶναι γιατὶ ἐμφανίστηκε ὁ ἄθεος σοσιαλισμός; ἀκριβῶς γιατὶ οἱ χριστιανοὶ ἔχασαν τὴν ἔννοια τοῦ «μυστηρίου τοῦ ἀδελφοῦ», δίνοντας τὴ δυνατόττα νὰ ἐμφανιστοῦν οἱ Σοσιαλιστὲς καὶ οἱ Κομμουνιστὲς καὶ νὰ ἀπολθυτοποιήσουν τὸ κοινωνικὸ μέρος, μὲ τὶς γνωστὲς συνέπειες. […]

Ἐρώτηση: Ὑπάρχουν ἀναρχικοὶ ποὺ ἀντιδροῦν στὸ σημερινὸ ἀπρόσωπο καὶ ἀνέραστο κοινωνικὸ κατεστημένο. Μποροῦν οἱ ἀντιδράσεις αὐτὲς νὰ ἰδωθοῦν μέσα ἀπὸ μιὰ Ὀρθόδοξη ἀντίληψη τῆς ζωῆς;

Ὀλιβιὲ Κλεμάν: Θὰ ἔλεγα πὼς ναί ἀλλὰ ἐν μέρει. Μὲ τὸν ὅρο ἡ ἀναρχία νὰ μὴ πέφτει σὲ ἕνα συνηθισμένο σὲ ὅλους μας σφάλμα, ποὺ εἶναι μεγάλος πειρασμός: τὸ μίσος καὶ τὴν καταστροφή. Νὰ γίνει δηλαδὴ κατανοητὸ ὅτι οἱ ἄνθρωποι δὲν μποροῦν νὰ συμβιώσουν σὲ μιὰ κοινωνία παρὰ μόνο μὲ τὴν ἀγάπη. Ὄχι ἀγάπη μὲ τὴ συναισθηματικὴ ἔννοια
, ἀλλὰ μὲ μιὰ ἔννοια θεολογικὴ-ὀντολογική. Τὴ βεβαιότητας ὅτι στὴν πραγματικότητα ὑπάρχει ἕνας μόνον ἄνθρωπος μὲ πλῆθος προσώπων.

Αὐτὸ ποὺ μοῦ ἔκανε ἐντύπωση τὸ Μάη τοῦ ’68 εἶναι ἡ ἀντίθεση ἀνάμεσα στὶς μαῦρες (ἀναρχικοὶ) καὶ τὶς κόκκινες σημαῖες (κομμουνιστὲς). […] Τὸ κόκκινο λοιπὸν ἀναζητεῖ τὴν ἑνότητα, μέσα ὅμως ἀπὸ τὴν παραγνώριση τοῦ προσώπου. Τὸ μαῦρο ἀναζητεῖ τὸ πρόσωπο, μέσα ὅμως ἀπὸ τὴν αὐθαιρεσία τοῦ ἀτόμου. Ἡ μόνη ἀπάντηση σ’ αὐτὰ εἶναι τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδας.

 

Ὀλιβιὲ Κλεμάν, Ὀρθοδοξία καὶ πολιτική, ἐκδ. Μήνυμα, 1985