Ὁ Μὰρξ και ἡ θρησκεία τῶν παραγωγικῶν δυνάμεων

 

    Ἡ βιομηχανικὴ ἔκρηξη κατέστησε τὶς παραγωγικὲς δυνάμεις τὴν θεότητα ἑνὸς εἴδους θρησκείας, τῆς ὁποίας τὴν ἐπίδραση ὑπέστη, παρὰ τὴ θέλησή του, ὁ Μάρξ, ἐπεξεργαζόμενος τὴν θεωρία του γιὰ τὴν ἱστορία. Ὁ ὅρος θρησκεία μπορεῖ νὰ ἐκπλήττει ὅταν πρόκειται γιὰ τὸν Μάρξ· ἀλλὰ ἡ πίστη πὼς ἡ θέλησή μας συμπίπτει μὲ μυστηριώδη θέληση ἡ ὁποία ἐνεργεῖ μέσα στὸν κόσμο καὶ θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ νικήσουμε, σημαίνει πίστη στὴν θεία Πρόνοια. Ἄλλωστε καὶ τὸ ἴδιο τὸ λεξιλόγιο τοῦ Μὰρξ τὸ μαρτυρεῖ, γιατὶ περιέχει ἐκφράσεις σχεδὸν μυστικές, ὅπως «ἡ ἱστορικὴ ἀποστολὴ τοῦ προλεταριάτου». Αὐτὴ ἡ θρησκεία τῶν παραγωγικῶν δυνάμεων, στὸ ὄνομα τῆς ὁποίας γενεὲς διευθυντῶν ἐπιχειρήσεων συνθλίβουν τὶς ἐργατικὲς μάζες, δίχως τὴν παραμικρὴ τύψη, ἀποτελεῖ ἐξίσου ἕναν παράγοντα καταπίεσης στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ σοσιαλιστικοῦ κινήματος· […] Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο, ὅποια κι ἂν εἶναι ἡ προσβολὴ ποὺ ὑφίσταται ἡ μνήμη τοῦ Μὰρξ ἀπὸ τὶς τιμὲς ποὺ τοῦ ἀποδίδουν οἱ καταπιεστὲς τῆς σύγχρονης Ρωσίας, δὲν εἶναι ἐξολοκλήρου ἄδικη. Ὁ Μάρξ, εἶναι ἡ ἀλήθεια δὲν εἶχε ποτὲ ἄλλο κίνητρο ἀπὸ μιὰ μεγαλόψυχη διάθεση γιὰ ἐλευθερία καὶ ἰσότητα· μόνο ποὺ αὐτὴ ἡ διάθεση, ἂν χωριστεῖ ἀπὸ τὴν ὑλιστικὴ θρησκεία μὲ τὴν ὁποία τὴν συνέχεε στὸ μυαλό του, δὲν ἀνήκει πλέον παρὰ σὲ ὅ,τι ὁ Μὰρξ περιφρονητικὰ ἀποκαλοῦσε οὐτοπικὸ σοσιαλισμό. […]  

 

Simone Weil, Ἐκλογὴ ἀπὸ τὸ ἔργο της, μτφρ. Βασιλικὴ Τριανταφύλλου, ἐκδόσεις Μήνυμα,